به‌سوی بهبود روان و درمان عواطف/
تارا رضوانی: آیا تا به حال شده که دچار ناتوانی و عدم شناسایی احساسات خود شوید؟ این مطلب به شما کمک می‌کند تا موقعیت خود را بهتر بشناسید.
در بخش قبل به نادیده گرفتن یا سرکوب احساسات پرداختیم، در این بخش می‌خواهیم به بحث بی‌حسی عاطفی بپردازیم. قبل آن بهتر است به این نکته توجه کنیم که بی‌حسی عاطفی و سرکوب احساسات دو مفهوم متفاوت هستند که به نحوه تجربه و مدیریت احساسات مرتبط‌اند.
بی حسی عاطفی: وضعیتی است که در آن فرد توانایی احساس و شناسایی یا ابراز احساسات را از دست می‌‌دهد. این حالت ممکن است ناخواسته باشد و فرد کنترل زیادی بر آن نداشته باشد.
بی‌حسی عاطفی معمولاً به دلیل تجارب سخت و آسیب‌زا ایجاد می‌شود و فرد ممکن است احساس سردی یا فاصله عاطفی با دنیای خود و دیگران پیدا کند، که حاصل‌اش احساس غریبه بودن در زندگی خود است.
بی‌حسی عاطفی را می‌توان از دیدگاه جسمی، روانی و رفتاری تقسیم‌بندی کرد.
این سه جنبه به ما کمک می‌کنند تا عوامل اثرگذا و علائم این وضعیت را بهتر بشناسیم:
- بی‌حسی عاطفی جسمی
این نوع بی‌حسی ناشی از تغییرات یا مشکلات فیزیولوژیکی بدن است که می‌تواند احساسات را سرکوب یا کاهش دهد.
- عوامل عصبی: آسیب به مغز، به‌ویژه نواحی مرتبط با تنظیم احساسات
- عوارض داروها: برخی داروهای روانپزشکی (مثل ضدافسردگی‌ها یا ضداضطراب‌ها) ممکن است تجربه عواطف را کمرنگ کنند.
- اختلالات هورمونی: کاهش هورمون‌‌هایی مانند سروتونین، دوپامین بی‌حسی عاطفی ایجاد می‌کنند.
- بی‌حسی عاطفی روانی: اختلالات روانی را در بر می‌گیرد که بر احساسات اثرگذارند:
- اختلالات روانی: افسردگی (فقدان علاقه و احساس لذت) – اختلال اضطراب پس از سانحه PTSD (بی‌حسی به‌‌عنوان مکانیزم دفاعی) – اضطراب شدید (تلاش برای فرار از احساسات) – تجارب آسیب‌زا: تجربه‌ی حوادث ناگوار ممکن است فرد را در حالت “بی‌حسی روانی” قرار دهد.
- بی‌حسی عاطفی رفتاری
در این نوع، علائم در رفتار و واکنش‌های فرد نمایان می‌شوند:
- بی‌تفاوتی ظاهری: فرد ممکن است نسبت به اتفاقات خوشایند یا ناخوشایند واکنشی خاص نشان ندهد.
- اجتناب از تعاملات اجتماعی: کاهش تمایل به برقراری روابط عاطفی یا ارتباط با دیگران.
- رفتارهای منفعلانه: عدم تصمیم‌گیری یا نشان دادن کنش فعال در زندگی روزمره.
- ناتوانی در ابراز احساسات: مشکل در نشان دادن شادی، غم یا خشم.
این تقسیم‌بندی‌ها به ما کمک می‌کند تا بفهمیم بی‌حسی عاطفی، دلایل چندگانه دارند. در بسیاری از موارد، جنبه‌‌های جسمی، روانی و رفتاری با هم در ارتباط هستند و بر یکدیگر اثر می گذارند. برای درمان و مدیریت، بررسی این سه جنبه، حتما باید به متخصصان مراجعه کرد.
درمان بی‌حسی عاطفی
در صورتی که بی‌حسی عاطفی به مدتی طولانی ادامه یابد یا منجر به مشکلات عاطفی و روانی جدی‌تری مانند افسردگی، اضطراب، یا اختلال استرس پس از سانحه شود، متخصص سلامت روان با استفاده از روش‌های درمانی مناسب می‌تواند به فرد کمک کند تا بی‌حسی عاطفی را به‌صورتی موثرتر درمان کرد و دوباره به احساسات بازگشت. همچنین می‌تواند به فرد کمک کند تا علت ریشه‌ای بی‌حسی عاطفی را شناسایی کرده و راه‌هایی برای بازگشت به تجربه احساسات به شیوه‌ای سالم و آگاهانه پیدا کند.
راهکارهای خودیاری برای بی‌حسی عاطفی در کنار مراحل درمان
تمرینات ذهن‌آگاهی – فعالیت‌‌های بدنی و ورزش – ارتباطات اجتماعی
نکته پایانی: شناخت و درک این که به بی‌حسی عاطفی دچار شده‌ایم، از اهمیتی زیاد برخوردار است زیرا این آگاهی می‌تواند گامی مهم در جهت درمان و بهبود روانی و عاطفی فرد ایفا کند.
/انتهای پیام/
