حبیب‌الله افشنگ(دکتر داروساز): در سال 1999، چشم‌انداز جهانی دارو با ادغام دو کمپانی بزرگ و موفق داروساز دستخوش یک دگرگونی قابل‌توجه شد: آسترا AB و گروه زنکا به‌هم پیوستند. این رویداد تاریخی باعث تولد آسترازنکا شد؛ شرکتی که امروزه به یکی از بزرگ‌ترین و اثرگذارترین تولیدکنندگان دارو در جهان تبدیل شده است.
ریشه‌های آسترازنکا را می‌توان در دهه 1950 ردیابی کرد، زمانی که آسترا AB، یک شرکت داروسازی سوئدی، تاییدیه زایلوکائین (لیدوکائین)، یک بی حس‌کننده موضعی را؛ که انقلابی در زمینه مدیریت درد ایجاد می‌کرد؛ دریافت نمود. در همین حال، گروه زنکا، یک شرکت بریتانیایی که از طریق انحلال صنایع شیمیایی امپریال (ICI) تشکیل شده بود، در حال پیشرفت در زمینه سرطان‌شناسی و مواد شیمیایی کشاورزی بود و…
ادغام این دو کمپانی باعث ایجاد یک شرکت دارویی با حضور در بیش از 100 کشور و تمرکز بر حوزه‌های درمانی کلیدی مانند سرطان‌شناسی، قلب و عروق، کلیوی، متابولیسم و بیماری های تنفسی شد. تخصص و منابع ترکیبی آسترا ABو گروه زنکا به آسترازنکا اجازه داد تا تلاش‌های تحقیق و توسعه خود را تسریع بخشند که منجر به معرفی داروهای پیشگامانه مانند کرستور (روزوواستاتین) برای کلسترول بالا و سیمبیکورت برای آسم و بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) شد.
در طول سال‌ها، آسترازنکا به رشد و انطباق با چشم‌انداز دارویی همیشه در حال تغییر ادامه داده است. این شرکت به خریدهای استراتژیک مانند خرید شرکت داروسازی آمریکایی مدیمیون در سال 2007 دست زد، که موقعیت خود را در زمینه بیولوژیک و واکسن تقویت کند. آسترازنکا همچنین با مؤسسات تحقیقاتی پیشرو و شرکت‌های بیوتکنولوژی برای گسترش خط لوله خود و ارائه درمان‌های نوآورانه برای بیماران در سراسر جهان مشارکت کرده است.
شعار و اسلوگان آسترازنکا: رسالت و شعار آسترازنکا حول تغییر مراقبت از بیمار و ارائه داروهای نوآورانه و تغییردهنده‌ی زندگی متمرکز است. جاه‌طلبی جسورانه آسترازنکا آن‌جا است که در علم پیشگام باشد و نتایج را برای بیماران از طریق توسعه و ارائه داروهای نوآورانه و تغییردهنده زندگی بهتر کند.
ماموریت‌های آسترازنکا
آن‌ها می‌گویند: ما به‌دنبال علم هستیم. بیماران را در اولویت قرار می‌دهیم. برای بردن، بازی می‌کنیم. کار درست را انجام می‌دهیم. کارآفرین هستیم؛ و ماموریت‌مان تغییر زندگی میلیاردها نفر انسان به سمت یک زندگی بهتر و مراقبت‌های بهداشتی افزون‌تر است.
تحقیق و توسعه: آسترازنکا، در خط مقدم تحقیق و توسعه دارویی و از پیشگامان است. تقریباً 10.9 میلیارد دلار برای تحقیق و توسعه در سال 2023 هزینه کرده؛ و کارمندانش در بیش از 60 کشور در سرتاسر جهان، دارای تخصص در انکولوژی، بیماری‌های نادر و مداخلات بیودارویی هستند. در سال 2023، آسترازنکا 25٪ از درآمد خود را در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کرد، که ایجاد تعهد مالی قابل توجه برای پیشرفت و نوآوری علمی و توسعه داروهای جدید بود.
خطوطR&D آسترازنکا دارای 182 پروژه چشم‌افسا در مراحل مختلف توسعه بالینی است، با 19 موجودیت مولکولی جدید در آزمایشات فاز 2 و 3. تعهد این شرکت به علم بیشتر در سابقه انتشارات آن منعکس شده است که عمق و وسعت تلاش‌های تحقیقاتی‌اش را نشان می‌دهد. سرمایه‌گذاری‌هایR&D آسترازنکا با رکورد تقریباً شش برابری در نسبت به دهه گذشته پیشرفت داشته‌‌اند.
آسترازنکا در چهار حوزه کلیدی سرمایه‌گذاری کرده است: درک زیست‌شناسی بیماری، استفاده از داده‌ها و فناوری‌های دیجیتال، پیشرفت پزشکی دقیق و هدایت موج بعدی پیشرفت‌های علمی.
در انکولوژی، این شرکت در حال پیشروی پروژه‌های پیشگامانه با هدف توسعه درمان‌های جدید برای مبارزه با سرطان، از جمله ایمنی/ انکولوژی و ترکیبات دارویی آنتی‌بادی است. علاوه بر آن، تعهد آسترازنکا به رسیدگی به بیماری‌های نادر، بر فراگیری در مراقبت‌های بهداشتی غلبه دارد. این شرکت با بررسی پیچیدگی‌های شرایط نادر، راه را برای درمان‌های مناسب هموار می‌کند تا به جمعیت بیماران کم‌خدمت رسیدگی کند.
پیشرفت‌های دارویی آسترازنکا
تاگریسو (اسیمرتینیب) برای سرطان ریه سلول غیر کوچک: تاگریسو، یک درمان انقلابی توسعه یافته است که توسط آسترازنکا، به‌عنوان چراغ امید برای بیمارانی که با سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC) مبارزه می کنند، طراحی شده است.
تاگریسو با مهار جهش‌های ژنتیکی خاص که باعث رشد سرطان می شوند، نتایج و نرخ بقای بیماران مبتلا به NSCLC پیشرفته را به‌طوری قابل توجه بهبود بخشیده است.
فورکسیگا (داپاگلیفلوزین) برای دیابت نوع 2: فورکسیگا، یکی دیگر از داروهای پیشگامانه آسترازنکا است که به دلیل مزایای چندوجهی آن در مدیریت دیابت نوع 2، بیماری مزمن کلیوی و نارسایی قلبی مورد تحسین قرار گرفته است. فورکسیگا به‌عنوان یک مهارکننده هم انتقال‌دهنده سدیم-گلوکز 2 (SGLT2)، به کاهش سطح قند خون، کاهش خطر حوادث قلبی عروقی و بهبود عملکرد کلیه در بیماران مبتلا به این شرایط کمک می‌کند.
کرستور (روزوواستاتین) برای کلسترول بالا: کرستور، یک داروی استاتینی است که توسط آسترازنکا ساخته شده، نقشی اساسی در مدیریت کلسترول بالا و پیشگیری از حوادث قلبی عروقی ایفا کرده است. با کاهش سطح کلسترول LDL و کاهش خطر تصلب شرایین، کرستور ثابت کرده که در بهبود سلامت قلب و عروق و کاهش بروز حملات قلبی و سکته موثر است.
سیمبیکورت (بودزونید/فورموترول) برای بیماری‌های تنفسی: این نوعی کورتیکواستروئید استنشاقی است که برای درمان آسم و بیماری انسداد مزمن ریه (COPD ) استفاده می‌شود. سیمبیکورت در کنترل علائم، پیشگیری و کاهش تشدید و بهبود عملکرد ریه در بیماران مبتلا به این بیماری‌های تنفسی کمک می‌کند.
نکسیوم (اس امپرازول) برای بیماری‌های گوارشی: یک مهارکننده پمپ پروتون که برای درمان بیماری ریفلاکس معده به مری استفاده می‌شود. نکسیوم تولید اسید معده را کاهش داده و به بافت آسیب‌دیده مری اجازه می‌دهد تا بهبود یافته و از آسیب بیشتر جلوگیری می‌شود.
پرفروش‌ترین‌های آسترازنکا
- تاگریسو (اسیمرتینیب): برای اولین بار در سال 2021 از مرز 5 میلیارد دلار درآمد عبور کرد.
- سیمبیکورت: 2728 دلار فروش داشت.
- ایمفنزی (دوروالومب): 2412 دلار فروش داشت.
- لینپارزا (اولاپاریب): 2348 دلار فروش داشته است.
- سورالیس (اکولیزومب): 1874 دلار فروش داشت.
این داروها نقشی مهم در موفقیت مالی آسترازنکا ایفا کرده‌اند.
جنجال‌ها
رسوایی زیرمجموعه چینی: پس از زلزله سال 2008 سیچوان، آسترازنکا با واکنش شدید در چین مواجه شد. زیرمجموعه چینی این شرکت نتوانست به موقع به تلاش‌های امدادی کمک کند، و این به‌عنوان یک نقص بزرگ در مسئولیت اجتماعی شرکت تلقی شد.
نکسیوم (اس امپرازول): آسترازنکا، در مورد داروی پرفروش خود نکسیوم با جنجال‌هایی روبه‌رو شد. نکسیوم به عنوان پیروی از داروی قبلی آسترازنکا برای سوزش معده پریلوسک (امپرازول) ساخته شد. این شرکت ادعا کرد که نکسیوم یک درمان موثرتر است، اما بسیاری از کارشناسان با این استدلال مخالفت کردند و…
نکسیوم در سال 2001 توسط FDA تأیید و به‌سرعت به یک داروی پرفروش تبدیل شد و تا سال 2005 به فروش سالانه نزدیک به پنج میلیارد دلار رسید. با این حال، از آسترازنکا به دلیل شیوه‌های بازاریابی، شکایت شد و برخی ادعا کردند که این شرکت مصرف‌کنندگان و پزشکان را در مورد مزایا و خطرات نکسیوم فریب داده است.
سروکوئل (کوئتیاپین):آسترازنکا در سال 2010 به دلیل بازاریابی نادرست داروی ضد روان‌پریشی خود، سروکوئل، با یک بحث و جدل مهم (کلاهبرداری) و پرداخت جریمه 520 میلیون دلاری مواجه شد. این نتیجه ادعاهایی بود مبنی بر اینکه این شرکت درگیر اقدامات بازاریابی گمراه‌کننده مربوط به سروکوئل بوده و این دارو را برای استفاده‌های خارج از برچسب که توسط FDA تأیید نشده بود، تبلیغ کرده است.
حضور جهانی و تاثیر بر بازار: ردپای جهانی آسترازنکا در بیش از 100 کشور با حضور ویژه در اروپا و ایالات‌متحده گسترش یافته است. ارقام فروش این شرکت منعکس‌کننده موقعیت قوی آن در بازار است که در مجموع 26095 میلیون دلار فروش داشته که نشان دهنده عملکرد قوی آن در بخش داروسازی است.
عملکرد مالی آسترازنکا گواهی بر قدرت بازار و مسیر رشد آن است. این شرکت افزایش قابل توجه 19 درصدی درآمد کل در سه ماهه اول سال 2024 را گزارش کرده که نشان‌دهنده سلامت مالی قوی و رقابت در بازار است. آسترازنکا با رشد دو رقمی در زمینه‌های کلیدی درمانی مانند سرطان‌شناسی، قلب و عروق، کلیه و متابولیسم، به نشان دادن مهارت خود در ارائه راه‌حل‌های اثرگذار مراقبت‌های بهداشتی ادامه می‌دهد.
عملکرد مالی و موقعیت بازار: عملکرد مالی آسترازنکا در سال 2023 رشدی قوی را نشان داد، به‌طوری که این شرکت 45.8 میلیارد دلار درآمد و سود ناخالص بیش از 37.5 میلیارد دلار را گزارش کرد. فروش داروهای انکولوژیک آن، که بیش از یک سوم کل درآمد را به خود اختصاص داده است، و بر رقابت‌پذیری بازار و استراتژی تنوع درآمد این شرکت هم تاکید دارد.
ابتکارات بهداشت جهانی: ابتکاراتی مانند برنامه قلب سالم آفریقا، که هدف آن مقابله با فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی عروقی در آفریقا است، نمونه‌ای از تعهد آسترازنکا برای بهبود برابری سلامت و دسترسی به مراقبت در مقیاس جهانی است.
توانمندسازی بیماران و جوامع: از طریق برنامه‌هایی مانند برنامه سلامت جوان، آسترازنکا از جوانان می‌خواهد تا مسئولیت سلامت خود را بر عهده بگیرند و تصمیماتی آگاهانه برای جلوگیری از شرایط طولانی‌مدت سلامت اتخاذ کنند؛ آن‌ها برنامه‌هایی برای رسیدن به این مقصود، طراحی و اجرا کرده‌اند.
نرخ بالای شکست در تولید دارو: یکی از چالش‌های اصلی پیش روی آسترازنکا و همتایان آن، میزان شکست بالای ترکیبات دارویی در طول فرآیند توسعه است. تخمین زده می‌شود که بیش از 90 درصد از ترکیبات از مرحله تحقیقات اولیه تا تایید نهایی و تجاری‌سازی شکست می‌خورند.
انقضای پتنت و رقابت عمومی: چالش بزرگ دیگر منقضی شدن حق ثبت اختراع داروهای پرفروش است که درها را برای رقابت ژنریک باز می‌کند و سهم بازار را از بین می‌برد. از آنجایی که اختراعات منقضی می‌شوند، شرکت‌های داروسازی باید به خط تولید داروهای جدید خود برای حفظ رشد درآمد و جبران ضرر فروش ناشی از رقابت ژنریک متکی باشند. این پویایی مستلزم تعادلی ظریف بین حفاظت از مالکیت معنوی و ارائه سریع درمان‌های جدید به بازار است.
آسترازنکا و دنیای رسانه‌ها: مرکز رسانه‌ای و اطلاع‌رسانی آسترازنکا به‌عنوان یک مرکز جامع برای آخرین بیانیه‌های مطبوعاتی، مقالات، کتابخانه تصاویر و ویدئوهای پخش‌شده شرکت عمل می‌کند و حوزه کاری آن بسیار گسترده است. این مرکز، اطلاعاتی ارزشمند را در مورد فعالیت‌های شرکت، پیشرفت‌های تحقیقاتی و پیشرفت‌های محصول و یا آمار فروش و محصولات جدید در اختیار روزنامه‌نگاران، متخصصان سلامت و عموم مردم قرار می‌دهد و رابطه‌ای بسیار نزدیک و تعاملی با شبکه‌های اجتماعی و صاحبان رسانه در اقصی نقاط جهان دارد.
مبحث واکسن کووید19 آسترازنکا و عوارض جانبی آن: آسترازنکا، که یک بازیگر کلیدی در مبارزه جهانی علیه کووید19 بود، خود را درگیر بحث و جدل در مورد عوارض جانبی نادر مرتبط با واکسن کرد. این واکسن که با همکاری دانشگاه آکسفورد و موسسه سرم هند ساخته شده بود، در بیش از 150 کشور، از جمله بریتانیا و هند، با نرخ اثربخشی گزارش شده 60 تا 80 درصد در محافظت در برابر کروناویروس تجویز شد.
افشاگری‌های اخیر در خصوص عوارض جانبی نادر مرتبط با کوویشیلد (نام تجاری واکسن کووید19 شرکت آسترازنکا) این مجموعه را بد جور به چالش کشید. از جمله‌ی آن عوارض، می‌توان به لخته‌های خون و تعداد پلاکت‌های پایین؛ که می‌تواند پیامدهایی تهدیدکننده برای افراد خاص در پی آورد؛ اشاره کرد و تعدادی هم که جان خودشان را از دست دادند!
تصدیق آسترازنکا از این عوارض جانبی نادر، به‌ویژه ترومبوز با سندرم ترومبوسیتوپنی (TTS)، جرقه‌ی شکایت دسته‌جمعی در بریتانیا را زد و بعد هم مطرح شد که واکسن منجر به مرگ و صدمات شدید در ده‌ها مورد شده است، این دعوای قضایی، فعلا پرداخت یک خسارت 100 میلیون پوندی را برای تقریباً 50 قربانی در پی داشته است؛ و این داستان در دادگاه‌های مربوطه کماکان پیگیری می‌شود.
همان‌طور که آسترازنکا با پیامدهای افشاگری‌ها درباره به‌جای گذاشتن صدمات جسمی واکسن‌اش دست‌و‌پنجه نرم می‌کند، تمرکز بر تضمین شفافیت، مسئولیت‌پذیری و نظارت مداوم بر ایمنی واکسن را هم تغییر داده است. البته بازگرداندن اعتماد به تلاش‌های واکسیناسیون این شرکت نامدار در حوزه دارو، قابل تحسین است، اما بعید است که حداقل در ایران خودمان (که این‌جا هم در مواردی، خسارت‌های واکسن آسترازنکا دیده و لمس شد) کسی از هزار کیلومتری واکسن آسترازنکا رد شود!
/انتهای پیام/
