دکتر رضا روستایی: بخش اول: داروهای انسانی/
بازار داروهای انسانی در عراق به دلیل شرایط اقتصادی و امنیتی پس از جنگ، با چالش‌هایی جدی روبه‌رو بوده است. اما با بهبود نسبی اوضاع، این بازار رشدی قابل توجه را تجربه می‌کند. در سال 2023 ارزش بازار دارویی عراق حدود 4.6 میلیارد دلار بوده است.1 بخشی عمده از داروهای مورد نیاز – حدود 3 میلیارد دلار – از طریق واردات تأمین شده است 2 و کشورهایی مانند ایران، ترکیه، اردن، و هند از تأمین‌کنندگان اصلی هستند (هرچند سهم بازار ایران در حوزه دارو به‌نسبت برخی کشورها نظیر ترکیه هنوز قابل توجه نیست).
عراق دارای زیرساخت‌های تولید داخلی محدودی است و به همین دلیل، نیاز زیادی به واردات داروهای عمومی (به صورت ژنریک) و همچنین داروهای برند و تخصصی‌تر وجود دارد.
مشکلات اصلی این بازار شامل ضعف در نظارت و کنترل کیفیت، ورود داروهای تقلبی و قاچاق به بازار، و عدم دسترسی یکسان به دارو در مناطق مختلف کشور است. به‌ویژه در مناطق غیرشهری و کمتر توسعه‌یافته، دسترسی به داروهای ضروری همچنان محدود است. تغییرات و به‌روزرسانی مقررات نظارتی نشان می‌دهد دولت عراق تلاش‌هایی برای بهبود نظام بهداشت و درمان دارد، اما نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتر در تولید داخلی و تقویت بیشتر سیستم نظارتی همچنان احساس می‌شود.
بخش دوم: داروهای دامی/
بخش داروهای دامی نیز در عراق اهمیتی زیاد دارد، چرا که دامداری و کشاورزی نقشی مهم در اقتصاد غیرشهری کشور دارند. عراق، به‌ویژه در نواحی شمالی و جنوبی، به‌طور گسترده از دامداری برای تولید گوشت و محصولات لبنی استفاده می‌کند. همانند داروهای انسانی، بیشتر داروهای دامی نیز وارداتی هستند و از کشورهای منطقه و همچنین اروپا و آسیا تأمین می‌شوند. (عمدتاً روسیه، آلمان و چین). این بازار هنوز آنچنان که باید توسعه نیافته و جندان هم با ثبات نیست، در سال 2023 بیش از 20 میلیون دلار کل بازار داروهای دامی برآورد شده است که 15 میلیون دلار آن از محل واردات تأمین شده است. پیش‌بینی می‌شود بازار محصولات سلامت دامی رشدی چشم‌افسا را تجربه کند و تا سال 2030 به رقم 35 میلیون دلار خواهد رسید. 3
مشکل اصلی این بخش، کمبود دامپزشکان مجرب، ضعف در سیستم توزیع داروهای دامی، و ورود داروهای بی‌کیفیت یا غیرمجاز به بازار است. این مسائل، اثراتی منفی بر سلامت دام‌ها و در نتیجه، بر تولیدات دامی و اقتصادی دارد. برای بهبود وضعیت، علاوه بر تقویت نظارت و کنترل کیفی، توسعه صنعت تولید داخلی داروهای دامی و همچنین آموزش بیشتر دامپزشکان و پرورش‌دهندگان دام ضروری است و گویا در برنامه‌های دولت عراق قرار دارد.
در کل، هر دو بخش بازار دارویی عراق با چالش‌های ساختاری و نظارتی مواجه‌اند، اما با سرمایه‌گذاری و اصلاحات می‌توانند به یکی از بخش‌های رشد اقتصادی پایدار در این کشور تبدیل شوند و تولیدکنندگان ایرانی محصولات سلامت‌محور در حوزه پزشکی و نیز دامپزشکی، با داشتن برنامه و هوشیاری می‌توانند سهمی قابل توجه در توسعه کشور عراق برده، و از ارزش‌ها و توانمندی‌های خود بیشتر بهره‌مند شوند.
________________________________________
1.www.pharmexec.com / www.pharmaphorum.com
2.www.chathamhouse.com / www.statista.com
3. www.6wresearch.com / www.indexbox.io
/انتهای پیام/
