مداخلات دارویی بازسازی حافظه: رویکردی نوین برای تغییر خاطرات تروما/
دکتر سیامک صدقی: تحقیقات جدید در زمینه علوم اعصاب نشان می‌دهند که مداخلات دارویی می‌توانند به تغییر خاطرات مرتبط با تروما از طریق فرآیند بازسازی حافظه کمک کنند. در این‌جا به خلاصه‌ای از مکانیزم‌های این داروها، تحقیقات جاری و همچنین پیامدهای اخلاقی استفاده از آن‌ها، به‌ویژه در درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و سایر اختلالات اضطرابی می‌پردازد.
بازسازی حافظه (Memory Reconsolidation)
بازسازی حافظه یک فرآیند زیستی است که در آن خاطرات، پس از یادآوری، قابلیت تغییر دارند و می‌توانند قبل از ذخیره دوباره، اصلاح شوند. این فرآیند فرصتی منحصربه‌فرد برای هدف قرار دادن و تغییر خاطرات آزاردهنده، به‌ویژه آن‌هایی که با تروما مرتبط هستند، فراهم می‌آورد. درک نحوه اثربخشی برخی داروها بر این فرآیند، می‌تواند به پیشرفت‌هایی مهم در درمان‌های روانی منجر بیانجامد.
مکانیسم‌های عمل:
برخی از داروها، مانند پروپرانولول (Propranolol)، که یک آنتاگونیست غیرانتخابی بتا-آدرنرژیک است، در کاهش بار عاطفی خاطرات تروما مورد بررسی قرار گرفته‌اند. هنگامی که پروپرانولول بلافاصله پس از یادآوری یک خاطره تروما تجویز می‌شود، می‌تواند شدت واکنش‌های ترس را کاهش دهد و به فرد کمک کند تا این خاطرات را با شدتی کمتر تجربه کند. همچنین “دی‌سیکلوسرین” (D-cycloserine)، که به‌عنوان یک آگونیست جزئی گیرنده NMDA شناخته می‌شود، به‌منظور تقویت حذف خاطرات ترس در ترکیب با نوعی درمان به نام “درمان مواجهه” (Exposure Therapy) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تحقیقات جاری:
چندین مطالعه بالینی به بررسی تأثیر داروهای بازسازی حافظه بر روی افراد مبتلا به PTSD پرداخته‌اند. به‌عنوان مثال، یک مطالعه منتشر شده در Journal of Traumatic Stress نشان داد که افرادی که پس از یادآوری خاطرات تروما پروپرانولول دریافت کردند، کاهشی معنادار در علائم PTSD خود گزارش کرده‌اند. همچنین تحقیقات بر روی مدل‌های حیوانی نشان می‌دهد که هدف قرار دادن سیستم‌های عصبی خاص در این فرآیند، می‌تواند به ایجاد مداخلات مؤثرتر کمک کند.
پای اخلاق در میان است:
اگرچه پتانسیل تغییر خاطرات تروما موضوعی امیدوارکننده است، اما نگرانی‌های اخلاقی مرتبط با این موضوع نیز وجود دارد. مسائلی مانند رضایت آگاهانه، اعتبار تجربیات شخصی و احتمال سوءاستفاده از این درمان‌ها، نیاز به بررسی دقیق دارد. همچنین، اطمینان از این‌که این مداخلات برای کاهش رنج افراد و نه برای حذف خاطرات ناخوشایند اما مهم استفاده می‌شوند، اهمیتی زیاد دارد.
آنچه خواهیم دید….
داروهای بازسازی حافظه نمایانگر یک رویکرد نوین در درمان اختلالات مرتبط با تروما هستند. با ادامه تحقیقات، ضروری است که پتانسیل درمانی این داروها را با ملاحظات اخلاقی متعادل کنیم. مطالعات آینده باید بر روی بهینه‌سازی این مداخلات دارویی-درمانی و بررسی تأثیرات بلندمدت آن‌ها بر حافظه و سلامت روان تمرکز کنند.
منابع:
- Norrholm, S. D., & Jovanovic, T. (2010). “Fear potentiation and extinction in the human brain.” Journal of Traumatic Stress, 23(4), 456-465.
- Kuhn, M., & Gallinat, J. (2016). “The effects of D-cycloserine on the extinction of conditioned fear.” Frontiers in Behavioral Neuroscience, 10, 14.
- Nader, K., & Hardt, O. (2009). “A single reminder suffices for reconsolidation of declarative memory.” Journal of Neuroscience, 29(24), 8349-8355./انتهای پیام/
