نیروی پنهان زندگی ما

شناخت هیجانات/

تارا رضوانی: هیجان یک واکنش پیچیده‌ی روان‌شناختی و فیزیولوژیکی به محرک‌‌های بیرونی یا درونی است که بر افکار، رفتار و وضعیت جسمانی فرد اثر می‌‌گذارد.
هیجانات اولیه به‌ صورت ذاتی در انسان‌ها وجود دارند، مانند شادی، غم، خشم و ترس، انزجاز و…

هیجانات ثانویه نیز پاسخ‌‌هایی پیچیده‌‌تر به هیجانات اولیه هستند و به‌دنبال بروز هیجانات اولیه رخ می‌دهند؛ مانند حسد، شرم، گناه، عشق، همدلی، غرور و…
از نظر احساسی، هیجانات به مثبت مثل عشق و شادی و منفی مثل خشم و ترس تقسیم می‌شوند.
این دو دسته‌بندی با وجود تفاوت‌‌هایشان، در برخی موارد با یکدیگر همپوشانی دارند.

هیجانات نقش اساسی در روابط اجتماعی و بین فردی ایفا می‌کنند . زیرا هیجانات بر نحوه تعامل، درک و واکنش ما به دیگران اثر می‌گذارند. هیجانات مثبت می‌توانند موجب تقویت روابط، افزایش اعتماد و صمیمیت شوند، در حالی که هیجانات منفی ممکن است به تنش، سوءتفاهم و کاهش کیفیت روابط منجر شوند.

تأثیر دوران کودکی بر هیجانات ما
کودکی دوران حساس و حیاتی برای شکل‌گیری هیجانات است. در این سن، کودک از طریق تجربیات اولیه و تعاملات با والدین و اطرافیان، احساسات خود را می‌آموزد و نحوه ابراز و مدیریت آن‌‌ها را یاد می‌گیرد. نحوه برخورد والدین با احساسات کودک، به‌ویژه در موقعیت‌های مختلف عاطفی، اثری زیاد بر رشد هیجانی او دارد. همچنین، محیط اجتماعی و فرهنگی که کودک در آن رشد می‌کند، می‌تواند به شکل‌گیری الگوهای هیجانی و رفتاری او در آینده کمک کند.

عدم مدیریت هیجان می‌تواند منجر به پیامدهای منفی در زندگی فردی و اجتماعی شود، از جمله:
استرس مزمن : ناتوانی در کنترل هیجانات منفی باعث افزایش استرس و فرسودگی روانی می‌شود.

اضطراب و افسردگی : سرکوب یا ناتوانی در تنظیم هیجانات می‌تواند به مشکلات جدی روانی مانند اضطراب و افسردگی منجر شود.

تصمیم‌‌گیری‌‌های نادرست : هیجانات کنترل‌نشده ممکن است باعث رفتارهای تکانشی و تصمیم‌گیری‌های غیرمنطقی شوند.
پرخاشگری و تعارضات بین‌ فردی : ناتوانی در مدیریت خشم یا ناامیدی می‌‌تواند باعث بروز درگیری و آسیب به روابط اجتماعی شود.
مشکلات جسمانی : استرس و هیجانات منفی کنترل‌نشده ممکن است منجر به بیماری‌‌هایی مانند فشار خون بالا، مشکلات قلبی و ضعف سیستم ایمنی شوند.
اعتیاد و رفتارهای پر خطر : برخی افراد برای فرار از هیجانات منفی به مصرف مواد مخدر، پرخوری، یا رفتارهای مخرب روی می‌آورند.
کاهش عملکرد شغلی و تحصیلی : عدم مدیریت هیجان می‌تواند تمرکز را کاهش داده و عملکرد فرد را در محیط کاری یا تحصیلی تحت تأثیر قرار دهد.

برای مدیریت هیجانات، می‌توان از راهکارهایی مختلف استفاده کرد که به کنترل و تنظیم احساسات کمک می‌کنند. برخی از مهم‌ترین روش ‌ها عبارتند از:
افزایش خودآگاهی – تمرین تنظیم هیجان – تغییر دیدگاه و ارزیابی مجدد موقعیت – توسعه مهارت‌‌های ارتباطی – و ایجاد سبک زندگی سالم

با تمرین مداوم این مهارت‌‌ها، می‌توان هیجانات را بهتر مدیریت کرد و زندگی آرام‌‌تر و متعادل‌‌تری داشت.
کنترل و مدیریت هیجانات موجب بهبود ارتباطات، کاهش تنش‌‌ها و تقویت اعتماد در روابط اجتماعی و بین فردی می‌شود. این توانایی باعث می‌شود فرد بتواند واکنش‌هایی سازنده‌‌تر نشان دهد و در مواقع بحرانی تصمیماتی منطقی‌تر بگیرد.

کمک گرفتن از متخصصان سلامت روان
در صورتی که کنترل هیجانات دشوار است و باعث مشکلات جدی در زندگی می‌شود، مراجعه به یک متخصص سلامت روان توصیه می‌شود.
روانشناس نقشی مهم در کمک به افراد برای درک و مدیریت هیجانات خود دارد. آن‌ها با ارائه مشاوره و درمان‌های مختلف به افراد کمک می‌کنند تا احساسات خود را شناسایی کرده و به واکنش‌هایی سازگارانه‌‌تر نسبت به موقعیت‌های هیجانی دست یابند.

/انتهای پیام/