شهریور است با یادی از دکتر حمید نطقی/
محمد پناهی، (عضو انجمن متخصصان روابط عمومی ایران): «ساخت پل‌ها و عبور از قطبی‌شدن»، این شعار کنفرانس جهانی روابط‌عمومی‌ها در سال 2025 بوده است، و بر ضرورت گفت‌وگو، همدلی و کاهش شکاف‌های اجتماعی تأکید دارد. هدف آن، بازتعریف نقش نوی روابطعمومی به‌عنوان پلی میان دیدگاه‌های متضاد در جهان چندپاره امروز است.
***
نویسنده، مؤلف، شاعر، استاد دانشگاه و پایه‌گذار روابطعمومی، بزرگ و ریش سفید قوم ما، یعنی شادروان دکتر حمید نطقی (متولد 11 شهریور ۱۲۹۹ – متوفی ۲۵ تیر ۱۳۷۸) که خدا رحمتش کند، روزی روزگاری گفته بود: روابطعمومی نه یک دکور ارتباطی، بلکه قلب تپنده ارتباطات انسانی و مدیریتی سازمان است. آینده این حرفه، در گرو بازگشت به این ریشه‌های فکری و توانمندسازی حرفه‌ای بر مبنای این اصول بنیادین خواهد بود. توگویی ایشان هم در همین سال 2025 زیسته و سخن می‌گوید.
دکتر نطقی با تأکید بر پیوند عمیق روابطعمومی با مدیریت، گفته بود؛ هر مدیریتی سزاوار یک روابطعمومی درخور است که در مرکز آن قرار دارد. روابطعمومی، نه یک ابزار لوکس بلکه یک نیاز اساسی است که باید در درون ساختار تصمیم‌گیری‌های سازمانی تثبیت شود.
***
ارائه اطلاعات صادقانه و بدون تحریف، صحت پیام‌های ارسالی، اطمینان‌بخشی و مواردی از این دست، در نظرات دکتر نطقی همواره و به‌وفور نمود و هم‌وزنی یافته بود. از این منظر، پنهان‌سازی واقعیت‌ها، نه تنها آسیب‌زننده به اعتبار سازمان به‌حساب می‌آمد، که اعتماد عمومی را هم از بین می‌برد.
***
اخلاق هم در روابطعمومی برای دکتر نطقی محکم بنا شده بود؛ “نگذارید به ابزاری برای فریب یا سوءاستفاده از مخاطبان تبدیل‌تان کنند.” آه که امروز به‌شدت به آن نیاز داریم.
***
“روابطعمومی می‌تواند به عامل اصلی شکل‌دهی به اعتبار یک سازمان تبدیل شود.”
این جمله دکتر نطقی را باید قاب گرفت. بله! البته، ایشان از تخصص حرف زده است و نه از این تعداد افراد واردشده کم تخصص! حالا امروز و بر پایه دیدگاه‌های دکتر نطقی، شرکت‌ها می‌دانند که باید روابطعمومی بگیرند، اما نمی‌دانند از او چه می‌خواهند! یا چه کاری را باید به روابط‌عمومی‌شان بسپارند! می‌توان به مدیران گفت؛ به آرای دکتر نطقی بازگشته، و کمی هم به سلیقه و تفکر روابط‌عمومی‌تان بها دهید.
***
این جمله که “روابط عمومی باید به عنوان پل ارتباطی میان سازمان و جامعه عمل کند.” به‌نظرتان چند درصد اعتبار دارد!؟ بله! البته که دارد؛ اما خیلی‌ها هم هستند که دوست ندارند هرگز چنین ارتباطاتی شکل بگیرد! مناسبات امروز خیلی تغییر کرده، و حالا…؛ حتی دکتر نطقی را برای چنین نگاهی می‌توان ملامت کرد! احتمالا او نمی‌دانسته که این توصیه‌های ارتباطی‌اش، روزی روزگاری ممکن است این‌قدر کم‌قدر شود.
آرای بزرگان را کم‌قدر نکنیم. فرصتی بیشتر بدهیم و اعتمادی بیشتر، نتیجه خیلی هم دور از دسترس نیست. ما که تغییر در ساختارهای روابطعمومی را لقلقه کارمان کرده‌ایم!
***
“آموزش یکی از مهم‌ترین ارکان موفقیت روابطعمومی است.” احسن به این نگاه دکتر نطقی ارجمند. در این دنیا، آموزش واقعا یکی از پر ارج‌ترین اتفاقات ممکن است که برای هر فردی می‌تواند رخ دهد. هنوز دل انسان‌های بزرگ برای آموزش می‌تپد. اما خب شرایط هم شرط است و الان -به‌رغم نیاز بزرگ جامعه- آموزش چندان هم خریداری ندارد! حالیا که در همین همایش جهانی 2025 روابط‌عمومی‌ها روی آموزش خیلی مانور دادند.
***
دکتر نطقی به ضرورت بازنگری در ساختار روابط‌عمومی‌ها در سازمان‌ها و شرکت‌ها ایمان داشت. بارها درباره آن مطالبی گفت و نوشت؛ و تاکید داشت که ساختار روابطعمومی باید به‌گونه‌ای طراحی شود که ارتباطات داخلی و خارجی به درستی در آن مدیریت و هدایت شود. او به بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های روابطعمومی در سازمان‌ها، و مدیریت نو بر مبنای شفافیت، مشارکت، و پاسخگویی پایفشاری می‌کرد؛ و روابطعمومی را قلب تپنده ارتباطات انسانی و مدیریتی سازمان، و اساسا آن‌را یک “نهاد” مشارکتی می‌دانست.
***
از نگاه دکتر نطقی، روابطعمومی خیلی ارجمند و گرامی بود. من فکر می‌کنم برای بازگشت به ریشه‌های چنین افکاری متعالی، و رسیدن به توانمندسازی حرفه‌ای و واقعی، راه دور نرویم، به مبنا و همان اصول برگردیم. او طوری آن را تنظیم کرده و قرار داده، که همچنان نو و کارنشده باقی‌مانده‌است. ما فقط باید کمی به آن ایمان بیاوریم و خیلی بیشتر به آن بپردازیم. یادشان گرامی.
/انتهای پیام/
