فراتر از ضرورت در داروسازی/
دکتر حبیب‌الله افشنگ: تست پایداری تسریع شده (AST) یک روش مهم در بخش‌های دارویی، صنعتی و علمی برای پیش‌بینی ماندگاری و پایداری محصولات در شرایط محیطی غیر عادی است. این رویکرد به محققان و تولیدکنندگان اجازه می‌دهد تا شرایط ذخیره‌سازی طولانی‌مدت را در یک بازه زمانی کاهش‌یافته شبیه‌سازی کنند، در نتیجه تصمیم‌گیری سریع‌تر در مورد فرمول‌بندی محصول و آمادگی بازار تسهیل می‌شود.
اصول تست پایداری تسریع شده
آزمایش پایداری تسریع شده مبتنی بر اصول سینتیک شیمیایی است، به‌ویژه معادله آرنیوس، که توضیح می‌دهد چگونه دما بر سرعت واکنش‌های شیمیایی اثر می‌گذارد. با قرار دادن محصولات در معرض دماهای بالا و سایر عوامل استرس مانند رطوبت، نور و تغییرات pH، محققان می‌توانند فرآیندهای تخریب را القا کنند که معمولاً ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌کشد تا در شرایط عادی رخ دهد.
معادله آرنیوس به صورت زیر بیان می شود:
ثابت نرخ تخریب= K
ضریب فرکانس= A
انرژی فعال سازی= Ea
ثابت گاز جهانی= R
دمای مطلق بر حسب کلوین= T
این معادله امکان برون‌یابی داده‌های پایداری به‌دست آمده در دماهای بالا را برای پیش‌بینی نحوه رفتار یک محصول در شرایط ذخیره‌سازی استاندارد فراهم می‌کند.
روش‌شناسی
روش انجام تست‌های پایداری تسریع شده معمولاً شامل موارد زیر است:
– انتخاب شرایط آزمایش: شرایط معمول شامل دمای 40 درجه سانتیگراد با رطوبت نسبی 75٪ (RH) است، اگرچه تغییرات بر اساس نوع محصول و دستورالعمل‌های نظارتی وجود دارد.
– آماده‌سازی نمونه: محصولات در بسته‌بندی مورد نظر خود آماده می‌شوند تا سناریوهای دنیای واقعی را تا حد امکان تکرار کنند.
– مدت آزمون: آزمون‌ها در یک دوره معین انجام می‌شوند که معمولاً از چند هفته تا چند ماه بسته به نیازهای خاص مطالعه متغیر است.
– جمع‌آوری داده: پارامترهای کلیدی مانند ظاهر فیزیکی، pH، مقادیر سنجش و محصولات تخریب شده در طول دوره آزمایش نظارت می‌شوند. تغییرات قابل توجه در این پارامترها نشان‌دهنده‌ی بی‌ثباتی بالقوه است.
کاربرد در داروسازی
در داروسازی، آزمایش پایداری تسریع شده چندین هدف را انجام می دهد:
– پیش‌بینی ماندگاریAST: با شناسایی مسیرها و مکانیسم‌های تخریب، بینش‌هایی ارزشمند را در مورد ماندگاری مورد انتظار محصولات دارویی ارائه می‌کند.
– انطباق با مقررات: نهادهای نظارتی مانند شورای بین المللی هماهنگی (ICH) برای پشتیبانی از برنامه‌های بازاریابی به داده‌های ثبات نیاز دارند. AST می‌تواند با ارائه داده‌های اولیه که مکمل مطالعات بلندمدت است، این فرآیند را تسریع بخشد.
– توسعه فرمولاسیون: با درک اینکه چگونه فرمولاسیون‌های مختلف به شرایط استرس پاسخ می‌دهند، توسعه‌دهندگان می‌توانند فرمول‌ها را برای افزایش ثبات و کارایی بهینه کنند.
چالش‌ها و محدودیت‌ها
در حالی که تست پایداری تسریع شده مزایایی متعدد را ارائه می‌دهد، اما بدون چالش هم نیست:
– تفسیر داده: برون‌یابی داده‌ها از شرایط تسریع شده به سناریوهای دنیای واقعی می‌تواند پیچیده باشد و ممکن است همیشه به‌طور دقیق عمر مفید واقعی را منعکس نکند.
– ویژگی شرایط: شرایط استفاده شده در تست‌های تسریع شده ممکن است از همه جنبه‌های محیط‌های ذخیره‌سازی واقعی تقلید نکند که به‌طور بالقوه منجر به اختلاف در پیش‌بینی‌های پایداری می‌شود.
– پذیرش رگولاتوری: برخی از آژانس‌های نظارتی ممکن است قبل از اعطای مجوز برای عرضه در بازار، به داده‌های پایداری طولانی‌مدت اضافی در کنار نتایج AST نیاز پیدا کنند.
روندهای نوظهور
پیشرفت‌های اخیر در مطالعات پایداری پیش‌بینی شتاب‌دهنده (APS) روش‌هایی جدید را معرفی کرده‌اند که شرایط شدید دما و رطوبت را در دوره‌های کوتاه‌تر (3 تا 4 هفته) ترکیب می‌کنند. هدف این رویکردها افزایش دقت در پیش‌بینی پایداری بلندمدت و در عین حال کاهش مصرف منابع است. APS از تکنیک‌های مدل‌سازی جنبشی بر اساس اصول آرنیوس اصلاح‌شده با رطوبت استفاده می‌کند تا بینشی سریع را در مورد رفتار محصول در شرایط استرس ارائه دهد.
علاوه بر این، فناوری‌های مدرن مانند مدل‌سازی جنبشی پیشرفته (AKM) برای بهبود پیش‌بینی‌ها در مورد بیوداروها و سایر محصولات حساس مورد استفاده قرار می‌گیرند. این روش‌ها امکان پیش‌بینی مطمئن‌تر ماندگاری را بر اساس داده‌های شتاب‌دهی کوتاه‌مدت فراهم می‌کنند، در نتیجه از برنامه‌های زمانی توسعه سریع‌تر برای درمان‌های جدید پشتیبانی می‌کنند.
نتیجه‌گیری
تست پایداری تسریع شده ابزاری ضروری در صنعت داروسازی و فراتر از آن است. با شبیه سازی شرایط استرسی که ممکن است محصولات در طول چرخه عمر خود با آن مواجه شوند، تولیدکنندگان می توانند تصمیماتی آگاهانه در مورد توسعه فرمولاسیون و پیش‌بینی‌های ماندگاری بگیرند. از آن‌جایی که روش‌ها با پیشرفت در مدل‌سازی پیش‌بینی‌کننده و چارچوب‌های نظارتی با این نوآوری‌ها به تکامل خود ادامه می‌دهند، AST نقش حیاتی فزاینده‌ای در تضمین ایمنی و کارایی محصول به‌موقع بازی خواهد کرد.
/انتهای پیام/
