انواع استراتژی‌های نوآور در توسعه کسبوکار/
مهندس علی احمدی لیوانی:
نوآوری چیست؟
برای اکثر مردم، نوآوری شامل پیشرفت‌هایی کوچک یا افزونه‌هایی است که به محصولات، فرآیندها و خدمات موجود اضافه می‌شوند. برای مدیران متخصص، نوآوری‌ها ممکن است اختراعات فناوری دگرگون‌کننده یا آن دسته از مدل‌های تجاری باشد که صنعت را تغییر می‌دهد.
انواع استراتژی‌های نوآور
- نوآوری افزایشی (INCREMENTAL INNOVATION)
این نوع نوآوری شامل افزایش مفاهیم، محصولات یا خدماتی است که به‌‌صورت مرحله‌ای، تدریجی و پایدار در بازار موجود هستند.
با نوآوری افزایشی، محصولات جدید، اندکی بهتر از نسخه‌های قبلی خود عرضه می‌شوند و تنها تغییراتی کوچک در فرمول‌بندی محصول یا روش‌های ارائه خدمات موجود اعمال می‌شود.
می‌توان بدون این‌که در عملکرد اصلی محصول، تغییری داد، محصولات را کوچک‌تر و کاربرپسندتر یا جذاب‌تر کرد و با بهبود مستمر، خدمات ارائه شده را کارآمدتر ارائه داد.
- نوآوری تحول‌آفرین (DISRUPTIVE INNOVATION)
نوآوری‌های تحول‌آفرین، محصولات یا خدماتی هستند که با ورود به بازارهای موجود یا ایجاد بازارهای کاملاً جدید، زنجیره‌های ارزشی جدید ایجاد می‌کنند.
نوآوری‌های تحول‌آفرین در ابتدا و زمانی که با استفاده از معیارهای ارزش سنتی اندازه‌گیری شوند، مؤثر نیستند، اما جنبه‌های مختلفی دارند که توسط بخش‌های کوچک بازار ارزیابی می‌شوند.
چنین نوآوری‌هایی اغلب می‌توانند کسانی را که پیشتر مشتری نبودند، به مشتری تبدیل کنند، اما لزوماً نیازها و ترجیحات مشتریان اصلی را برآورده نمی‌کنند.
موضوعی که نوآوری تحول‌آفرین را با مشکل مواجه می‌کند این است که سازمان‌های مستقر، هنگام تصمیم‌گیری‌های مربوط به کسبوکار موجود خود، به‌شدت منطقی جلوه می‌کنند.
- نوآوری پایدار (SUSTAINING INNOVATION)
نوآوری پایدار برخلاف نوآوری تحول‌آفرین عمل می‌کند. این نوآوری امروزه در بازار وجود دارد و به‌جای ایجاد شبکه‌های ارزشی جدید، شبکه‌های موجود را برای رفع نیازهای مشتری بهبود و گسترش می‌دهد. مانند نوآوری‌های افزایشی. در نوآوری پایدار نیز معیارهای پشتیبانی از نوآوری محصول به‌مرور کمی افزایش می‌یابد و خطاها را کاهش می‌دهد. محصولاتی که به تازگی به‌روزرسانی شده‌اند اگر برای مشتریان رده بالا نسبت به قبل جذاب‌تر باشند و عملکردی بهتر نیز ارائه دهند، ممکن است گران‌تر فروخته شده و آن‌وقت به حاشیه سودی بالاتر هم برسند.
با این حال، اگر مقداری بیشتر از محصول تولید شود، آن‌وقت می‌توان محصول را ارزان‌تر هم فروخت.
- نوآوری رادیکال (RADICAL INNOVATION)
نوآوری رادیکال به این دلیل که دارای ویژگی‌هایی شبیه به نوآوری تحول‌آفرین است، آنچنان رایج نیست. اما این نوآوری در روش خود متفاوت است، چرا که هم‌زمان از فناوری دگرگون کننده و مدل‌های کسبوکار جدید استفاده می‌کند.
نوآوری رادیکال حتی برای نیازها و مشکلاتی که نمی‌دانستیم وجود دارند، راه‌حل‌هایی ارائه می‌کند و میتواند بازارها یا حتی کل اقتصاد را تغییر دهد.
اگرچه نوآوری‌های رادیکال رایج نیستند، اما در گذشته تعدادی بیشتر از آنها را می‌توانستیم مشاهده کنیم.
نوآوری‌های فناوری مانند رایانه‌های شخصی و اینترنت، نمونه‌هایی از نوآوری‌های رادیکال هستند که نحوه کار و ارتباطات جهان را تغییر داده‌اند.
- نوآوری محصول (PRODUCT INNOVATION)
نوآوری محصول شاید رایج‌ترین شکل نوآوری باشد. این به بهبود ماهیت و ویژگی‌های محصول مرتبط است. در این نوآوری همچنین می‌توان از اجزای مختلف محصولی استفاده کرد که پیش از این تولید شده است.
نوآوری محصول همیشه در صحنه حاضر است و میتواند شامل فناوری‌های جدید اساسی باشد، یا میتواند ترکیبی از فناوری‌های موجود را به روش‌های جدید بسازد.
نوآوری محصول میتواند به محصولی جدید اطلاق شود که پیش از این دیده نشده است. نوآوری محصول میتواند شامل ویجت (widget) یا ابزاره‌های چرخشی یا آخرین نسخه محصولات موجود باشد، بهعنوان مثال یک هدست بی‌سیم نسل دوم یا آمازون اکو حاصل نوآوری محصول هستند.
- نوآوری خدمات (SERVICE INNOVATION)
نوآوری خدمات یک مفهوم، محصول یا فرآیندی خدماتی است که به‌‌طوری قابل توجه در بازارهای جدید یا موجود اصلاح شده و ارتقاء یافته است. بهعنوان مثال، این مورد میتواند یک کانال ارتباطی جدید با مشتری، سیستمی که فرآیند انتقال را بهبود می‌بخشد و یا یک راه‌حل تازه برای ارتباط با مشتری باشد.
روشی که شما از طریق آن به مشتریان خود خدماتی را ارائه می‌دهید، یکی از بهترین راه‌ها برای متمایز کردن خود، ایجاد ارزش بیشتر برای آنها و کسب درآمد بیشتر برای کسبوکار خودتان است.
بخشی بزرگ از یک کسبوکار موفق این است که زندگی مشتری شما را آسان‌تر کند. در واقع هرچه بهتر نیازها و انتظارات مشتریان را برآورده کنید، آینده شما نیز بهتر خواهد بود.
“اوبر” نمونه‌ای از یک شرکت نوآوری خدمات است که رشدی فراتر از کسبوکار اصلی خود ایجاد کرده است.
- نوآوری فرآیند (PROCESS INNOVATION)
نوآوری فرآیند مهارت‌ها، فناوری و ساختاری را که با آن محصولات تولید یا خدمات ارائه می‌شود، با یکدیگر ترکیب می‌کند.
نوآوری فرآیند معمولاً به اتخاذ روش‌های جدید یا بهتر برای تولید یا حمل‌و‌نقل اشاره می‌کند. نوآوری همچنین میتواند به‌طور غیرمستقیم –بهعنوان مثال در قالب یک فرآیند پشتیبانی منابع انسانی یا تأمین مالی- به محصولات و خدمات شرکت اشاره کند.
نوآوری فرآیند میتواند از طریق استفاده از فناوری جدید یا روش‌های فرآیند بهینه‌سازی‌شده رخ دهد و اغلب برای صرفه‌جویی در زمان و هزینه یا خدمت‌رسانی بهتر به مشتریان انجام می‌شود. ابزارهای مورد نیاز برای نوآوری فرآیند اغلب فناوری‌ها، دستگاه‌ها یا نرم‌افزارهای جدید هستند و ممکن است برای به‌کارگیری آنها لازم باشد تغییرات فرهنگی یا ساختاری در سیستم خود ایجاد کنید.
محصول نهایی معمولا در طول فرآیند نوآوری تغییر نمیکند، اما روش مصرف محصول بهینه‌سازی می‌شود و این به افزایش بازدهی نهایی کمک می‌رساند.
- نوآوری فنی (TECHNOLOGICAL INNOVATION)
استفاده از فناوری بهعنوان منبع نوآوری میتواند یک عامل موفقیت حیاتی برای افزایش توان رقابت در بازار شناخته شود.
نوآوری‌های فناورانه شامل فناوری‌های جدید یا بهبودیافته، مانند استفاده از انواع جدید ماشین‌آلات یا تغییرات تکنولوژیکی در رابطه با محصولات، فرآیندها یا خدمات می‌شود.
بهعنوان مثال، وقتی نوبت به ترکیب فناوری در فرآیند تولید می‌رسد، سیستم شما میتواند دارای توانایی اتوماسیون شود. با اتوماسیون سیستم خود می‌توانید به سطوح بالاتر تولید، هزینه‌های واحد پایین‌تر و استفاده کارآمدتر از مواد اولیه دست پیدا کنید. این فرآیند ناهمسانی بین محصولات را کاهش می‌دهد و منجر به افزایش کیفیت محصولات همسان می‌شود.
- نوآوری مدل کسبوکار (BUSINESS MODEL INNOVATION)
اگر بخواهیم مدل کسبوکار را با سادگی هرچه تمام‌تر تعریف کنیم، به روشی گفته می‌شود که شرکت‌ها بر پایه آن، کار و کسب درآمد می‌کنند. برای نام بردن از برخی مباحث مدل کسبوکار هر شرکت، می‌توان از ارزش‌ها، منابع اصلی، استراتژی‌ها، کانالهای اصلی و مشتریان هدف شرکت یاد کرد.
نوآوری مدل کسبوکار به معنای ایجاد تحولی اساسی در مدلی است که معمولا شرکت‌ها بر پایه آن، به مشتریان خود اهمیت می‌دهند و برای آنها در بازار تمایز ایجاد می‌کنند.
این کار اغلب و در عمل از طریق توسعه ساز و کارهای قیمت‌گذاری جدید، بررسی منابع درآمد یا سنجیدن کارایی کانالهای فروش اتفاق می‌افتد، اما در این موارد خلاصه نمی‌شود.
مهم‌ترین چالشی که در نوآوری برای مدل‌های کسبوکار خود با آن مواجه می‌شوید این است که معمولاً مهارت‌ها و فرآیندهایی که برای موفقیت شرکت بهینه شده‌اند، از قبل به اهداف تحول تبدیل شده‌اند.
برای ایجاد یک مدل تجاری جدید و ماندگار، معمولاً باید تصمیمات اساسی را که شرکت شما بر اساس آن کار می‌کند، تغییر دهید. به عبارت دیگر: باید روی نوآوری‌های تحول‌آفرین سرمایه‌گذاری کنید.
- نوآوری بازاریابی (MARKERING INNOVATION)
برای موفقیت نوآوری، افراد باید در ابتدا با نوآوری شما روبه‌رو شوند و سپس از آن بهره ببرند. هدف اصلی نوآوری بازاریابی، گشودن بازارهای جدید یا افزایش سهم محصول از بازار است.
نوآوری معمولاً بهعنوان نوآوری بازاریابی در نظر گرفته می‌شود که به طوری قابل‌توجه سازوکار بازاریابی سنتی صنعت مربوطه را تغییر می‌دهد.
مهم‌ترین توانمندی در این مرحله، ارتباط گرفتن با مشتری است. همیشه باید فضایی برای بهبود روابط و تعامل با مشتری به‌وجود آید. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و در نظر گرفتن ترجیحات مشتری، نیاز به نوآوری‌های بازاریابی جدیدی برای ترویج محصولات و خدمات جدید و پیشین احساس می‌شود.
با ترکیب بازاریابی سنتی با روش‌های نوآورانه بازاریابی، می‌توانید سطح ارتباط خود با مشتریان را تا اندازه‌ای قابل‌توجه ارتقا دهید.
- نوآوری معمارانه (مدیریت فناوری) (ARCHITECTURAL INNOVATION)
نوآوری معمارانه (مدیریت فناوری) نیز یکی دیگر از انواع استراتژی‌های نوآوری است که پیکربندی مجدد فناوری‌های محصول موجود را توصیف می‌کند. این فرآیند، موجب بهبود در نحوه ترکیب اجزاء با یکدیگر می‌شود. ممکن است برخی از اجزاء هنوز از منطق سنتی پیروی کنند، اما هنر نوآوری معمارانه، در استفاده بهینه از آنها در قالب جدید است. این درست همانند کاری است که معماران با بناهای قدیمی انجام می‌دهند.
برخی از مثال‌های نوآوری معمارانه عبارتند از: سیستم‌های شبکه کامپیوتری و سیستم‌های تولید تاب‌آور. در این سیستم‌ها اجزای اصلی یک محصول دست نخورده باقی می‌ماند، اما رابطه بین این اجزا و روابط آنها با یکدیگر با ریسکی پایین‌تر نسبت به بقیه انواع نوآوری تغییر می‌کند. چرا که کارایی تکنولوژی از قبل به اثبات رسیده است.
به این ترتیب، برای آزمایش عملکرد این مؤلفه فناوری در عمل، نیازی به سرمایه‌گذاری اضافی زمان یا پول ندارید. فقط باید مطمئن شوید که اجزاء با هم کار می‌کنند.
۱۲. نوآوری اجتماعی (SOCIAL INNOVATION)
نوآوری اجتماعی به یک عمل جدید یا فناوری اختراع‌شده اشاره می‌کند که در عوض راه‌حل‌های قدیمی به دنبال برآورده کردن بهینه نیازهای اجتماعی است. چنین راه حل‌های نوآورانه‌ای را می‌توان توسط نهادهای عمومی یا تجاری ارائه یا تأمین مالی کرد.
دلایل زیادی برای اهمیت نوآوری اجتماعی می‌توان برشمرد. به عنوان مثال، بهبود شرایط کار، ارائه آموزش بهینه، توسعه جوامع، یا بهبود سلامت جمعیت.
کلام آخر
اگرچه برخی از شرکت‌ها می‌خواهند بر روی فناوری پیشرفته تحول تمرکز کنند و مدل‌های کسبوکار خود را تغییر دهند، اما باید بدانند حتی اساسی‌ترین نوآوری‌ها نیز، نتیجه پیشرفت‌های کوچک مداوم هستند. مدیران متخصص می‌توانند در کسبوکار خود تحول ایجاد کنند، حتی اگر فقط روی بهبود کسبوکار اصلی خود تمرکز کنند.
/انتهای پیام/
