اثر شگفت‌انگیز کووید19 بر سرطان/
دکتر سیامک صدقی: ویروس‌ها معمولاً پیامدهای مثبت ندارند و عفونت‌ها به‌طور کلی منجر به اثرات مثبت بر سلامت نمی‌شوند. اما در طول همه‌گیری کرونا، برخی پزشکان به صورت تجربی مشاهده کردند که در برخی افراد مبتلا به سرطان که به‌شدت به کووید۱۹ مبتلا شده بودند، تومورهایشان کوچک‌تر شده یا رشد آن‌ها کندتر شده است.
دکتر «آنکیت بهارات»، رئیس بخش جراحی قفسه سینه در دانشگاه نورث‌وسترن می‌گوید: «ما نمی‌دانستیم آیا این موضوع واقعی است، زیرا این بیماران بسیار بدحال بودند. آیا سیستم ایمنی به دلیل واکنش شدید به کووید۱۹، شروع به کشتن سلول‌های سرطانی کرده بود؟ علت چه بود؟»
بهارات و تیم او تصمیم گرفتند مطالعه‌ای انجام دهند تا بررسی کنند آیا این «فایده» ظاهری کووید۱۹ برای بیماران سرطانی می‌تواند به آن‌ها چیزی درباره یک روش جدید برای مبارزه با سرطان بیاموزد یا صرفاً یک نتیجه گمراه‌کننده است. نتایج این تحقیق در ۱۵ نوامبر در مجله Journal of Clinical Investigation منتشر شد.
با استفاده از ترکیبی از سلول‌های انسانی و مدل‌های حیوانی، بهارات و تیم او دریافتند که در حضور ویروس SARS-CoV-2، سلول‌های ایمنی به نام مونوسیت‌ها به شکلی متفاوت از حالت عادی عمل می‌کنند. به‌طور معمول، مونوسیت‌ها به‌عنوان بخشی از سیستم ایمنی، در جریان خون حرکت می‌کنند و سایر سلول‌های ایمنی را از وجود سلول‌های خارجی یا پاتوژن‌ها مطلع می‌سازند. برخی مونوسیت‌ها می‌توانند سلول‌های ایمنی ضدسرطانی را به سمت تومورها جذب کنند، اما برخی دیگر در انجام این کار چندان مؤثر نیستند. دلیل آن این است که در برخی موارد، سلول‌های سرطانی می‌توانند مونوسیت‌ها را تحت کنترل خود درآورند، به قول دکتر بهارات «مانند شیطانی که نیروهای خود را احضار می‌کند» و یک دیوار ایمنی ایجاد کنند که تومور را از شناسایی و حمله سایر دفاع‌های ایمنی محافظت کند.
اما در طول عفونت کووید۱۹، ویروس SARS-CoV-2 به این مونوسیت‌ها متصل می‌شود و آن‌ها را به حالت اولیه خود بازمی‌گرداند یعنی “دفاع از بدن در برابر سرطان”. بهارات می‌گوید: «این مونوسیت‌ها همچنان به سمت تومورها جذب می‌شوند، اما به جای محافظت از سلول‌های سرطانی، شروع به جذب سلول‌های کُشنده طبیعی (Natural Killer) می‌کنند -که سلول‌های اصلی بدن برای کشتن سرطان هستند- و آن‌ها را به سمت تومورها می‌کشانند. بنابراین، در جایی که قبلاً سرطان، مونوسیت‌ها را به محافظت از خود متقاعد کرده بود، حالا ویروس به آن‌ها کمک می‌کند تا به سرطان حمله کنند.»
این یک تغییر بالقوه قدرتمند است که -در صورت تأیید در مطالعات انسانی- می‌تواند نمایانگر یک روش جدید برای کنترل سرطان باشد. بهارات با تحلیل گیرنده‌ای که ویروس کووید۱۹ به مونوسیت‌ها متصل می‌شود، ترکیبی را یافت که در حال حاضر برای هیچ بیماری استفاده نمی‌شود، اما از نظر عملکرد مشابه ویروس کووید۱۹ است و مونوسیت‌ها را به سلول‌های ضدسرطان تبدیل می‌کند. او می‌گوید: «ما می‌توانیم از یک دارو برای ایجاد همان اثری استفاده کنیم که RNA ویروس کووید۱۹ انجام می‌دهد. با دستکاری این مسیر از طریق دارو، ممکن است بتوانیم به بیماران مبتلا به انواع مختلف سرطان، به‌ویژه سرطان‌های مرحله ۴ کمک کنیم.»
در آزمایش‌های حیوانی، این ترکیب -که muramyl dipeptide (MDP) نام دارد- تومورها را در موش‌هایی که سرطان‌های انسانی مانند سرطان پستان، روده بزرگ، ریه و ملانوما داشتند، تا ۶۰٪ تا ۷۰٪ کاهش داد.
مطالعات بیشتری لازم است تا تأیید شود که این سلول‌ها در انسان نیز همین اثر ضدسرطانی را دارند، اما نشانه‌های امیدبخشی وجود دارد. این مونوسیت‌های تغییرشکل‌یافته، که مونوسیت‌های غیرکلاسیک القایی نامیده می‌شوند، نسبت به انواع دیگر مونوسیت‌ها نادر هستند، اما تمایل دارند در زمان بروز التهاب، مانند عفونت کووید۱۹، تکثیر شوند. جراحان پیوند قبلاً این مونوسیت‌ها را در افرادی که پیوند ریه و طحال داشته‌اند، شناسایی کرده‌اند و بهارات در حال انجام تحقیقاتی بیشتر است تا بفهمد چرا فرآیند پیوند و عفونت کووید۱۹ -که هر دو سیستم ایمنی را فعال می‌کنند- این تغییر خاص را در مونوسیت‌ها ایجاد می‌کنند. جالب این‌جاست که این تغییر در تمام ویروس‌های مبتنی بر RNA رخ نمی‌دهد؛ بهارات آن را در ویروس‌های آنفلوانزا و پاراآنفلوانزا آزمایش کرد، اما نتوانست جمعیت مشابهی از مونوسیت‌های ضدسرطانی را مشاهده کند.
به گفته بهارات، یکی دیگر از بخش‌های جالب این معادله این است که این مسیر مستقل از درمان‌های ایمنی مبتنی بر سلول‌های T است که اکنون بخش بزرگی از درمان سرطان را تشکیل می‌دهند. این درمان‌ها جمعیت سلول‌های T را که می‌توانند سلول‌های سرطانی را شناسایی و نابود کنند، افزایش می‌دهند. اگرچه این درمان‌ها می‌توانند مؤثر باشند، اما معمولاً فقط برای مدتی جواب می‌دهند، زیرا سرطان‌ها به سرعت راه‌هایی برای دور زدن سلول‌های T پیدا کرده و نسبت به درمان مقاوم می‌شوند.
در مقابل، تغییرات ناشی از ویروس در مونوسیت‌ها به سلول‌های T وابسته نیستند. بهارات این روش را در موش‌هایی که به‌طور ژنتیکی فاقد سلول‌های T بودند آزمایش کرد و همچنان اثر قوی بر تومورها از طریق مونوسیت‌ها مشاهده شد. این بدان معناست که مونوسیت‌ها ممکن است پاسخ بدن به ایمونوتراپی و توانایی آن برای مبارزه با تومورها را تقویت کنند. تحقیقات بیشتری لازم است تا این یافته به درمان منجر شود. اما او می‌گوید: «این روش می‌تواند به‌طور بالقوه برای کاهش اندازه تومور استفاده شود.»؛ امیدها به آغاز فصلی نو برای درمان سرطان.
/انتهای پیام/
