فروش به هر قیمت در GSK/
دکتر سیاوش افتخاری: در سال‌های آغازین دهه‌ی ۲۰۱۰، شرکت بریتانیایی GlaxoSmithKline که یکی از بزرگ‌ترین نام‌ها در صنعت داروسازی جهان بود تصمیم گرفت بازار چین را به محور اصلی رشد خود تبدیل کند! در جلسه‌های هیئت‌مدیره در لندن مدیران از فرصت‌های بی‌پایان سخن می‌گفتند؛ جمعیتی میلیاردی یا اقتصادی در حال جهش و نظام درمانی که تازه به سمت تجویز گسترده داروهای برند حرکت می‌کرد؛ و “رشد فروش به هر قیمت” وسوسه‌برانگیز…؛ همین جمله‌ی ساده در گیومه، که در جلسات فروش و گزارش‌های داخلی بارها تکرار می‌شد، تبدیل شد به محور فرهنگی که از بالا تا پایین سازمان را دربر گرفت!
در دفاتر منطقه‌ای GSK در شانگهای، پکن و گوانگژو، کارکنان فروش تحت فشاری مستمر بودند. سامانه پاداش‌دهی طوری طراحی شده بود که تنها سنجه موفقیت میزان فروش بود. اگر پزشکی داروی GSK را تجویز نمی‌کرد، کارکنان فروش باید راهی پیدا می‌کردند تا او را قانع کنند و این قانع کردن خیلی زود از مرزهای اخلاقی گذشت…
کارت‌های هدیه، سفرهای خارجی به‌ظاهر علمی اما در واقع تفریحی، هدایای گران‌قیمت و گاهی حتی وعده‌های شخصی، به ابزارهای روزمره‌ی فروش تبدیل شدند. بسیاری از کارکنان می‌دانستند که کاری که می‌کنند قانونی نیست؛ اما ساختار سازمانی طوری طراحی شده بود که یا باید همراه جریان می‌رفتی یا شغلت را از دست می‌دادی.
در سال ۲۰۱۲ یک کارمند بخش فروش در شانگهای که از این فضای فاسد خسته شده بود، شروع به جمع‌آوری مدارک کرد. او می‌دید که گزارش‌های مالی صوری برای توجیه پرداخت‌های مشکوک تنظیم می‌شود و فاکتورهایی به نام همایش‌های علمی وجود دارد که هرگز برگزار نشده‌اند!
در جلسات داخلی از او و همکارانش خواسته می‌شد یاد بگیرند چگونه هزینه‌ها را مستندسازی کنند تا مقامات حسابرسی را گمراه کنند. در واقع، بخش منابع انسانی و مالی به‌جای نظارت به بخشی از چرخه فساد تبدیل شده بودند.
ماه‌ها بعد او با ترس و بی‌اعتمادی به مقامات نظارتی چین اطلاع داد که شبکه‌ای گسترده از پرداخت‌های غیرقانونی در حال فعالیت است. تحقیقات در سال ۲۰۱۳ آغاز شد و به‌سرعت ابعادی غافلگیرکننده پیدا کرد. ماموران امنیت اقتصادی چین دریافتند که این شرکت بیش از چهارصد و پنجاه میلیون دلار برای رشوه دادن به پزشکان، مدیران بیمارستان‌ها و مسئولان خرید هزینه کرده است. ساختار فساد آن‌قدر پیچیده بود که پرداخت‌ها از طریق شرکت‌های بازاریابی صوری در هنگ‌کنگ و شانگهای انجام می‌شد تا ردی از خود باقی نگذارد.
در تابستان ۲۰۱۴، دادگاه شانگهای پس از ماه‌ها تحقیق شرکت GSK را به جرم فساد سازمان‌یافته محکوم کرد. جریمه‌ی تعیین‌شده نزدیک به پانصد میلیون دلار بود بزرگ‌ترین جریمه‌ی تاریخ چین برای یک شرکت خارجی تا آن زمان.
چند مدیر ارشد از جمله رئیس دفتر چین به زندان محکوم شدند. در داخل شرکت فضای ترس و شرم حاکم شد. ده‌ها کارمند اخراج شدند و برخی از افشاگران که در ابتدا با تهدید مواجه بودند بعدتر از سوی رسانه‌ها به عنوان شجاع‌ترین افراد صنعت دارو معرفی شدند.
در دفتر مرکزی مدیرعامل وقت اندرو ویتی ناچار شد در برابر رسانه‌ها و سهام‌داران حاضر شود و رسما عذرخواهی کند. او پذیرفت که ساختار پاداش‌دهی شرکت اشتباه بوده و فرهنگ سازمانی باید از نو ساخته شود. GSK سیستم ارزیابی منابع انسانی خود را بازنویسی کرد و معیارهای اخلاقی و رعایت قوانین را در قلب نظام پاداش قرار داد؛ اما با این آسیب، فروش در بازار چین سقوط کرد سهام شرکت پایین آمد و اعتبارش در سطح جهانی به شدت لطمه دید.
/انتهای پیام/
