فایزر؛ روزآمد، پیش‌رو کمک‌حال پزشکی مدرن

دکتر حبیب‌الله افشنگ: شرکت فایزر، با بیش از 170 سال سابقه، یک ابر رهبر جهانی در صنعت داروسازی است، و نقشی اساسی در مراقبت‌های بهداشتی ایفا کرده.

فایزر در سال 1849 آغاز به‌کار کرد، و رشد قابل توجه‌اش در طول جنگ‌های داخلی آمریکا و هر دو جنگ جهانی رخ داد. فایزر در ابتدا بر روی مواد شیمیایی متمرکز شده بود، اما در طول جنگ جهانی دوم به تولید پنی‌سیلین روی آورد؛ و این‌طوری بود که نقطه عزیمت خود را رقم زد. سال 1944، فایزر با تامین 85 درصد نیاز ایالات متحده و نیمی از عرضه جهانی، به بزرگترین تولیدکننده پنی‌سیلین در جهان تبدیل شد. این تقاضای بسیار عالی، در زمان جنگ، فایزر را به کانون توجه داروسازی بدل کرد و شهرت فایزر را برای نوآوری‎‌ها و قابلیت‌های اطمینان‌بخش تولیدات‌اش افزایش بخشید.

فایزر با ارزش بازاری که در اواخر سال 2023 به حدود 201 میلیارد دلار رسید، همچنان به اثربخشی بی‌بدیل خود بر پزشکی مدرن ادامه می‌دهد.

فایزر و جهانی از ورای دارو

فایزر در بیش از 125 کشور فعالیت می‌کند و بیش از 79000 کارمند در سراسر جهان دارد. مجموعه متنوع این شرکت شامل واکسن‌ها، درمان‌های سرطان‌شناس و داروها برای شرایط مختلف سلامتی است. برای سال 2024، فایزر درآمدی بین 58.5 تا 61.5 میلیارد دلار را پیش‌بینی کرد که به‌دلیل ارائه واکسن کووید19 با نام تجاری کامیرنتی و درمان ضد ویروسی پکسلووید تقویت هم شده است.

این چشم‌انداز مالی چشم‌افسا بر انعطاف‌پذیری و سازگاری فایزر در چشم‌انداز مراقبت‌های بهداشتی که به سرعت در حال تغییر است، تأکید می‌کند.

اهمیت فایزر در پزشکی مدرن

در پاسخ به همه‌گیری کووید19، فایزر با همکاری شرکت بیون‌تک برای توسعه کامیرنتی، یکی از اولین واکسن‌های mRNA مجاز برای استفاده اضطراری، همکاری کرد، که تا نوامبر 2023، بیش از 2 میلیارد دوز آن در سراسر جهان تجویز شده است. این توسعه سریع، هم بسیار درآمدزا بود و هم چابکی و تعهد فایزر را به نمایش گذاشت.

بنیانگذاری فایزر: ریشه‌ها و محصولات اولیه

فایزر توسط پسرعموهای آلمانی-آمریکایی چارلز فایزر و چارلز اف ارهارت در بروکلین، نیویورک تاسیس شد. این شرکت که در ابتدا «چارلز فایزر و شرکا» نام داشت، سانتونین، یک داروی ضد انگلی را تولید کرد که به‌سرعت محبوبیت پیدا کرد. در اواخر دهه 1800، فایزر تولید اسید سیتریک را گسترش داد، که با افزایش فعالیت‌های شرکت، به منبع درآمد اصلی آن تبدیل شد.

نقاط عطف کلیدی در توسعه فایزر

– دهه 1940: در طول جنگ جهانی دوم، فایزر پیشرو در تولید پنی‌سیلین شد و از تکنیک‌های تخمیر نوآورانه برای پاسخگویی به تقاضای فوری آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده کرد.

– دهه 1950: این شرکت از تولید مواد شیمیایی به تحقیقات دارویی گذر و اکسی تتراسایکلین را کشف کرد و خود را به‌عنوان یک نهاد مبتنی بر تحقیق تثبیت کرد.

– دهه 1980: فایزر چندین داروی پرفروش از جمله لیپیتور (آتورواستاتین) را روانه بازار کرد که به یکی از پرفروش‌ترین داروها در سراسر جهان تبدیل شد.

– 2020: فایزر با بیون‌تک همکاری کرد تا یکی از اولین واکسن های کووید19 مجاز برای استفاده اضطراری را توسعه دهد که دستاوردی قابل توجه در فناوری واکسن محسوب می‌شود.

تکامل فایزر در طول سال‌ها

در سال‌های اخیر، خریدهایی مانند خرید سیجن، موقعیت فایزر را در زمینه سرطان‌شناسی تقویت کرده است، با پیش‌بینی درآمدی حدود 3.1 میلیارد دلاری از این مشارکت.

پس از جنگ، فایزر نیاز به تکامل فراتر از آنتی‌بیوتیک‌ها را تشخیص داد. در دهه 1950، این شرکت به یک شرکت داروسازی مبتنی بر تحقیقات تبدیل شد و اولین آنتی‌بیوتیک برند تجاری خود، ترامایسین را در سال 1950 توسعه داد. این نقطه عطفی بود زیرا فایزر شروع به سرمایه‌گذاری هنگفت در تحقیق و توسعه (R&D) کرد و بودجه تحقیق و توسعه خود را از 5٪ افزایش داد. تا اواخر دهه 1970 به 20 درصد از درآمد فروش رسید. این تغییر زمینه را برای نوآوری‌های آینده فراهم کرد.

محصولات و نوآوری‌های قابل توجه، فایزر در طول دهه‌ها محصولاتی متعدد را معرفی کرده است:

– پنی‌سیلین: برای پزشکی در طول جنگ جهانی دوم انقلابی به‌پا کرد.

– ترامایسین: در سال 1950 راه‌اندازی شد و در طول یک دهه 500 میلیون دلار فروش داشت.

– ویاگرا: این داروی ضد اختلال نعوظ که در سال 1998 معرفی شد، به یکی از موفق‌ترین محصولات فایزر تبدیل شد و سالانه میلیاردها درآمد ایجاد کرد.

– لیپیتور: این دارو که در سال 1997 برای مدیریت کلسترول راه‌اندازی شد، با فروش بیش از 150 میلیارد دلار در سراسر جهان به پرفروش‌ترین داروی تمام دوران تبدیل شد.

کشف و تاثیر پنی‌سیلین

تکنیک‌های تخمیر ابتکاری فایزر به آن اجازه داد تا پنی‌سیلین را در مقیاسی بی‌سابقه تولید کند. فایزر با استفاده از روش‌های تخمیر تانک عمیق، تولید را در عرض چند ماه پنج برابر افزایش داد. در طول کمپین نرماندی، 90 درصد پنی‌سیلین مورد استفاده نیروهای ایالات متحده از فایزر تهیه شد. این نه‌تنها جان افراد بی‌شماری را نجات داد، بلکه فایزر را به‌عنوان پیشرو در تولید آنتی‌بیوتیک معرفی کرد.

معرفی داروهای نمادین: ویاگرا، لیپیتور و موارد دیگر

– ویاگرا: فراتر از موفقیت تجاری، ویاگرا تصورات جامعه را در مورد اختلال نعوظ و سلامت جنسی تغییر داد.

– لیپتور: عنوان یک استاتین برای کاهش کلسترول، لیپتور به‌طرزی قابل توجه خطر بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش داد و به یک نام شناخته شده تبدیل شد.

 تلاش‌های مداوم در مدیریت بیماری‌های عفونی: پکسلووید

فایزر با درمان ضد ویروسی خود، پکسلووید که برای استفاده اضطراری در برابر کووید19 تأیید شده است به نوآوری ادامه می‌دهد. این داروی خوراکی در کاهش بستری شدن در بیمارستان و مرگ‌ومیر در بیماران پرخطر اثری قابل توجه نشان داده است. با درآمد تخمینی 8 میلیارد دلاری از پکسلووید در سال 2024.

عملکرد مالی و موقعیت بازار

عملکرد مالی فایزر، به‌ویژه در سه سوم 2024، چشم‌افسا بوده است. این شرکت درآمد 17.7 میلیارد دلاری را گزارش کرد که رشد عملیاتی 32 درصدی را نسبت به سال گذشته نشان داد. بدون احتساب محصولات مرتبط با کووید19، درآمدها 13.6 میلیارد دلار بود که نشان‌دهنده افزایش 14 درصدی نسبت به سال قبل است. برای کل سال 2024، فایزر درآمدی بین 58.5 میلیارد دلار تا 61.5 میلیارد دلار را پیش‌بینی کرده که ناشی از فروش قوی محصولات سرطان‌شناسی و سایر داروهای کلیدی است.

شایان ذکر است، واحد انکولوژی فایزر پس از خرید سیگن به مبلغ 43 میلیارد دلار که در دسامبر 2023 بسته شد، آماده رشد است. این خرید 25 داروی سرطان تایید شده را به مجموعه فایزر اضافه می‌کند.

مروری کوتاه بر جریان‌های درآمد و رشد مالی

عوامل کلیدی درآمد عبارتند از:

– محصولات کووید19: درآمد پیش بینی شده در حدود 8 میلیارد دلار از کامیرناتی (واکسن کووید19) و پکسلووید (درمان ضد ویروسی)

– محصولات انکولوژی: پس از خرید سیگن، فایزر انتظار دارد سهمی قابل توجه از مجموعه گسترده انکولوژی خود به‌دست آورد.

– سایر درمان‌ها: افزایش قابل توجه فروش داروهایی مانند نورتک ODT (درمان حاد میگرن) و Abrysvo (برای جلوگیری ازRSV  در نوزادان برای افراد باردار) موقعیت فایزر در بازار را بیشتر تقویت کرده است.

تعهد شرکت به تحقیق و توسعه (R&D) با سرمایه‌گذاری تقریباً 10.7 میلیارد دلاری در تحقیق و توسعه در سال 2023 کاملا مشهود است.

اقدامات اخیر و مشارکت‌های استراتژیک

فایزر با شرکت هایی مانند Tempus برای توسعه درمانی مبتنی بر هوش مصنوعی و سامسونگ بیولوژیکس برای تولید در مقیاس بزرگ بیوسیملارها وارد مشارکت استراتژیک شده است. این همکاری‌ها منعکس‌کننده استراتژی فایزر برای استفاده از فناوری و نوآوری برای بهبود نتایج بیماران است.

مسئولیت اجتماعی شرکت

فایزر عمیقاً متعهد به مسئولیت اجتماعی شرکتی (CSR) است که بر بهبود دسترسی و پایداری بهداشت جهانی تمرکز دارد. این شرکت در سال 2022 بیش از 11.4 میلیارد دلار در طرح‌های تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری کرد و در همان سال به بیش از 1.3 میلیارد نفر در سراسر جهان واکسن و دارو ارائه کرد.

تعهد فایزر به دسترسی به داروها

فایزر تشخیص می‌دهد که دسترسی به داروها برای بهبود نتایج سلامت در سطح جهانی بسیار مهم است. این شرکت گام‌هایی مهم در حصول اطمینان از اینکه درمان‌های نجات‌دهنده‌اش برای جمعیت‌های محروم در دسترس است، برداشته. فایزر از طریق برنامه‌هایی مانند توافق نامه برای جهانی سالم‌تر، قصد دارد شکاف‌ها را در دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی پر کند.

چالش‌ها و مناقشات

فایزر در رابطه با عملکردها و انطباق با مقررات خود با بررسی‌های جدی مواجه شده است. در سال 2024، سازمان قانون عمل داروهای تجویزی بریتانیا دریافت که فایزر پنج بار کدهای نظارتی را نقض کرده است، از جمله ترویج داروهای بدون مجوز و ارائه ادعاهای گمراه‌کننده در مورد واکسن کووید19 خود. این حکم الگویی از نقض مقررات را برجسته می‌کند که سوالاتی را در مورد تعهد شرکت به شیوه‌های بازاریابی اخلاقی ایجاد کرده است.

علاوه بر این، فایزر با مشکلات زنجیره تامین دست و پنجه نرم می‌کند، به‌ویژه کمبود پنی‌سیلین در سراسر جهان. این کمبود به افزایش تقاضا و افزایش عفونت‌های سیفلیس نسبت داده می‌شود که منعکس‌کننده چالش‌هایی گسترده‌تر در زنجیره تامین دارویی است.

مسائل ثبت اختراع و بحث قیمت دارو

صنعت داروسازی اکنون با یک پرتگاه ثبت اختراع قابل توجه روبه‌رو است، به‌طوری که انتظار می‌رود بیش از 190 محصول بین سال‌های 2022 تا 2030 انحصار خود را از دست بدهند. به‌ویژه که فایزر آسیب‌پذیر است، زیرا محصولات کلیدی مانند الیکوییس و ایبرانس که روی هم تقریباً 20٪ از کل درآمدش در سال 2023 را تشکیل می‌دادند. تاریخ انقضای حق اختراع این دو محصول تا سال 2027 است.

این وضعیت شرکت‌های داروسازی را بر آن داشته است تا استراتژی‌های مختلفی از جمله ادغام و اکتساب را برای کاهش هدررفت درآمد بررسی کنند، زیرا آنها برای از دست دادن قریب‌الوقوع انحصار محصولات پرفروش خود آماده می‌شوند، فایزر اقداماتی استراتژیک برای تقویت خط لوله خود از طریق خرید انجام داده است، مانند خرید 43 میلیارد دلاری سیگن، که مجموعه آن را با ترکیبات آنتی بادی-دارو(ADCs) افزایش می دهد یا به‌عنوان مثال تنها در سال 2023، تاییدیه FDA را برای 9 موجودیت مولکولی جدید دریافت کرد.

پیش‌بینی روندها و نوآوری‌های بازار

همان‌طور که چشم‌انداز دارویی گسترده‌تر می‌شود، روند بازار نشان‌دهنده تاکید روزافزون بر داروهای بیولوژیک و پزشکی شخصی است. با بیش از 300 میلیارد دلار فروش در معرض خطر به دلیل انقضای پتنت‌های آینده از شرکت‌های مختلف در این بخش تا سال 2028، فایزر باید به‌طور مداوم نوآوری کند تا مزیت رقابتی خود را حفظ کند.

علاوه بر این، پیشرفت‌ها در فناوری‌های سلامت دیجیتال و پلت‌فرم‌های مستقیم به مصرف‌کننده فرصت‌هایی را برای فایزر فراهم می‌کند تا مشارکت بیمار را افزایش دهد و دسترسی به داروها را ساده‌تر کند.

خلاصه‌ای از تاثیر فایزر بر مراقبت های بهداشتی

تأثیر فایزر بر سلامت جهانی، به‌ویژه از طریق توسعه و توزیع واکسن کووید19 فایزر-بیون‌تک عمیق بوده است. تخمین زده شد که این واکسن تنها در سال اول از نزدیک به 9 میلیون مورد علامت‌دار، 700000 بستری شدن در بیمارستان و بیش از 110000 مرگ در ایالات متحده جلوگیری کرده است که منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌های بهداشتی بیش از 30 میلیارد دلار شده است. این سهم قابل توجه سلامت عمومی بر نقش فایزر در کاهش اثرات همه‌گیری تاکید می‌کند و اهمیت واکسن‌ها را در پزشکی مدرن برجسته.

سفر فایزر از یک شرکت کوچک شیمیایی به یک غول دارویی جهانی، اثر قابل توجه آن بر مراقبت‌های بهداشتی را نشان می‌دهد. با نوآوری های مداوم و مشارکت‌های استراتژیک، فایزر موقعیتی خوب برای ادامه شکل دادن به پزشکی مدرن برای سال‌های آینده دارد. توانایی آن را در انطباق و پاسخگویی به نیازهای بهداشت جهانی بر اهمیت آن به‌عنوان پیشرو در صنعت داروسازی تاکید می‌کند.

برای خوانندگان فن‌سالاران شاید جالب باشد که بدانند در سال‌های پیش از انقلاب، فایزر در ایران هم رد پایی بسیار جدی داشت و کارخانه و شرکت لابراتوارهای رازک، که لوگوی خود را هم مانند فایزر طراحی کرده، در واقع همان فایزر آمریکا بوده که به رازک تغییر نام داده و ایرانی شده است. درباره رازک در شماره پنجم مجله فن‌سالاران اشاراتی شده است و برای دریافت شرح حال بیش‌تر به گفت‌وگوی فن‌سالاران با دکتر نجفی‌عرب باید مراجعه کرد که نخستین مدیرعامل این مجموعه پس از انقلاب است.

همچنین مخالفت رهبر ایران با واکسن کووید19 فایزر نیز در زمان خودش بسیار خبرساز شد و اصطکاک‌های کلامی بسیاری را ایجاد کرد.

/انتهای پیام/