پس از ماه‌ها کش و قوس میان وزارت ارتباطات و وزارت بهداشت/
نوشتاری از علی پژوهش: معاون سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال اعلام کرد که دستورالعمل جامع مربوط به خدمات دارورسانی آنلاین براساس تفاهم‌نامه‌ای که وزیر ارتباطات و بهداشت بر سر مفاد آن توافق کردند، پس از مدت‌ها انتظار و بررسی‌های کارشناسی، وارد فاز اجرایی شد. این تحول می‌تواند نقطه پایانی بر ابهامات و چالش‌های حقوقی و عملیاتی سکوهای دارورسانی باشد.
پایان بلاتکلیفی سکوهای دارورسانی برخط
سکوهای ارائه‌دهنده خدمات دارویی آنلاین که پیش‌تر با نبود چارچوب قانونی مشخص مواجه بودند. گفته می‌شود با این اقدام، مسیر توسعه خدمات سلامت دیجیتال را هموارتر کرده و زمینه‌ساز افزایش اعتماد عمومی به این پلتفرم‌ها خواهد بود.
دسترسی آسان‌تر کاربران به دارو با خدمت رسانی دارورسان‌های برخط
کاربران ایرانی از این پس قادر خواهند بود داروهای مورد نیاز خود را از طریق برنامک‌ها و سامانه‌های برخط دریافت کنند. این امکان علاوه بر اینکه فرآیند تهیه دارو را تسهیل می‌کند، می‌تواند در شرایط خاص مانند بیماری‌های واگیردار یا محدودیت‌های تردد، نقشی مهم در حفظ سلامت عمومی ایفا کند.
مسیر پرچالش دارورسانی آنلاین؛ از اختلاف تا اجرا
موضوع دارورسانی آنلاین در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ به یکی از پرتنش‌ترین مباحث میان وزارت ارتباطات، وزارت بهداشت و فعالان بخش خصوصی تبدیل شد. اختلاف‌نظر‌ها بر سر مالکیت داده، نحوه توزیع دارو و نقش سکوها، فضای سیاست‌گذاری سلامت دیجیتال را دستخوش تغییرات جدی کرد.
این مسیر پر فراز و نشیب، سرانجام با توافقی میان دو وزارتخانه و ابلاغ دستورالعمل جامع خدمات برخط دارورسانی به نقطه پایانی‌اش رسید؛ نقطه‌ای که می‌تواند مسیر سلامت دیجیتال را در ایران متحول کند.
اردیبهشت ۱۴۰۴؛ آغاز اعتراض رسمی وزارت ارتباطات
نامه رسمی وزیر ارتباطات به وزیر بهداشت در تاریخ ۲۷ اردیبهشت ۱۴۰۴، نقطه شروع اختلافات علنی میان دو وزارتخانه بود. این نامه که توسط یکی از رسانه‌های مرتبط با حوزۀ فناوری به صورت عمومی منتشر شد، نسبت به تمرکز کامل سامانه مرجع در اختیار سازمان غذاودارو هشدار داد.
ممنوعیت فروش دارو از شرکت‌های پخش، محدودیت حمل داروهای یخچالی و حضور ذی‌نفعان صنفی در ساختار‌های نظارتی، از جمله مواردی بود که به‌عنوان تعارض منافع مطرح شد. وزارت ارتباطات در این نامه خواستار اصلاحات اساسی در پیش‌نویس ضوابط ابلاغی از جمله در مواردی مانند بازنگری در انحصار داروخانه‌ها، تدوین نظام مالکیت داده‌ها و ایجاد ساختار دولایه برای سامانه‌ها شد.
خرداد ۱۴۰۴؛ ورود رئیس‌جمهور و تشکیل جلسات مشترک
دستور رئیس‌جمهور به وزیر ارتباطات برای هماهنگی با وزارت بهداشت، نقطه‌ای کلیدی در کاهش تنش‌ها بود. این دستور پس از درخواست رئیس شورای عالی نظام پزشکی برای توقف فروش اینترنتی دارو صادر شد. جلسات مشترک میان هیأت‌های اجرایی این وزارتخانه‌ها آغاز شد تا چارچوبی مشترک برای حکمرانی دیجیتال سلامت تدوین شود. مقامات وزارت ارتباطات می‌گویند که در خلال مذاکرات تلاش کردند تا ضمن حفظ نقش نظارتی وزارت بهداشت، اختیارات فنی و تجاری سکوها را نیز به رسمیت بشناسد.
تیر و مرداد ۱۴۰۴؛ اعتراضات بخش خصوصی به سامانه واسط
فعالان بخش خصوصی در ماه‌های تیر و مرداد بار‌ها نسبت به محدود شدن نقش سکوها به «واسطه‌های فنی» اعتراض کردند. نیما فاضلی، رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال انجمن تجارت الکترونیک تهران، در گفت‌وگویی رسانه‌ای که شهریورماه انجام داد، مدعی شد که سامانه واسط پیشنهادی سازمان غذاودارو، عملاً سکوها را به یک پیک تقلیل می‌دهد و اعتماد کاربران را تهدید می‌کند.
همچنین بخش خصوصی در جلسات متعدد با سازمان غذاودارو، خواستار حذف سامانه واسط، حفظ استقلال برندها، و مشارکت واقعی در فرآیند توزیع دارو شد. این جلسات، زمینه‌ساز بازنگری در برخی بند‌های پیش‌نویس و نزدیک شدن دیدگاه‌ها شد.
شهریور ۱۴۰۴؛ نزدیک شدن دیدگاه‌ها و بازنگری در ضوابط
جلسات فشرده میان نمایندگان وزارت ارتباطات، سازمان غذاودارو و انجمن‌های صنفی، منجر به بازنگری در برخی بند‌های پیش‌نویس شد. حذف الزام سامانه واسط، حفظ استقلال برندها و تعریف نقش تجاری برای سکوها، از جمله اصلاحاتی بود که در متن نهایی لحاظ شد. این تغییرات، زمینه‌ساز توافق نهایی میان نهاد‌های دولتی و بخش خصوصی شد. وزارت ارتباطات با در نظر گرفتن تلاش برای رشد اقتصاد دیجیتال و وزارت بهداشت با حفظ اصول نظارتی، در نهایت به توافقی رسیدند که می‌تواند زیست‌بوم سلامت دیجیتال ایران را وارد مرحله‌ای تازه کند.
تأثیرات اجرایی شدن دارورسانی آنلاین بر زندگی مردم
دسترسی آسان‌تر به دارو برای سالمندان، بیماران مزمن، افراد دارای محدودیت حرکتی و ساکنان مناطق محروم، از مهم‌ترین مزایای این تحول خوانده شده است. کاهش مراجعه حضوری به داروخانه‌ها، افزایش سرعت خدمات، ارتقای شفافیت قیمت‌گذاری و ایجاد رقابت سالم میان سکوها، از دیگر آثار مثبت اجرای این طرح به‌شمار می‌رود. کاربران ایرانی از این پس قادر خواهند بود با اطمینانی بیشتر همچون ماه‌های گذشته داروهای مورد نیاز خود را از طریق برنامک‌ها و سامانه‌های برخط دریافت کنند.
دارورسانی برخط، به تحقق نزدیک‌تر شد
تحولات شش‌ماهه اخیر در حوزه دارورسانی آنلاین نشان داد که تعامل میان نهاد‌های دولتی و بخش خصوصی می‌تواند به نفع مردم و توسعه پایدار خدمات سلامت باشد. توافق میان وزارت ارتباطات و وزارت بهداشت، الگویی موفق از حکمرانی مشارکتی در زیست‌بوم دیجیتال ایران به‌وجود آورد. این مسیر نشان داد که با اصلاحات ساختاری، شفافیت در تصمیم‌گیری و مشارکت ذی‌نفعان، می‌توان کیفیت خدمات عمومی را برای مردم افزایش داد.
/انتهای پیام/
