یک گزارش میدانی در ۳ پرده/
گزارشی از اکرم رضائی‌نژاد: بحران دارو، از زبان مردم و بیماران، دیگر فقط به کمبود اقلام خاص خلاصه نمی‌شود، بلکه به حلقه‌ای از تناقض، احتکار، «سوء‌مدیریت» و فشاری بی‌سابقه بر سفره درمان ایرانیان بدل شده است.
گزارش‌های میدانی نشان می‌دهند که بیماران خاص همچنان از نبود یا گرانی داروهای حیاتی گلایه دارند.
بر اساس آمار رسمی، فقط در نیمه نخست سال ۱۴۰۴ بیش از ۲۸ میلیارد عدد دارو به ارزش ۱۵۶ هزار میلیارد تومان در کشور توزیع شده است. این داده‌ها نشان می‌دهد ایرانیان ماهانه حدود ۴.۶ میلیارد عدد دارو مصرف می‌کنند و حدود ۸۰ درصد ارزش بازار به داروهای تولید داخل اختصاص دارد.
در نگاه نخست، این آمار می‌تواند نشانه خودکفایی ملی باشد! اما وجه دیگر آن نگران‌کننده است؛ رشد مصرف افسارگسیخته و وابستگی فزاینده جامعه به دارو.
پرمصرف‌ترین اقلام کشور یعنی داروی سرماخوردگی، آنتی‌بیوتیک‌ها، متفورمین و فاموتیدین، بازتابی از وضعیت سلامت عمومی‌اند؛ جامعه‌ای که با فشار خون، دیابت، اضطراب و دردهای معده گره خورده است.
همچنین ارزش بازار دارو از ۸۲۰ میلیارد تومان در سال ۱۳۸۳ به ۲۳۲ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳ رسیده است. به‌عبارت دیگر، در طول بیست سال، بازار داروسازی ایران ۲۸۲ برابر شده است — رشدی خیره‌کننده که بیش از آنکه حاصل توسعه صنعتی باشد، نتیجه گرانی، مصرف زیاد و ضعف نظام پیشگیری و سبک زندگی مردم است.
طبق همین گزارش، هر ایرانی به‌طور میانگین سالانه ۲.۷ میلیون تومان از درآمد خود را صرف دارو می‌کند. در تهران این رقم به ۳.۹ میلیون تومان رسیده است.
افزایش قیمت دارو با رشد درآمد مردم هم‌خوان نیست؛ دارو گران‌تر شده، ولی حقوق‌ها ثابت مانده‌اند!
نظام بیمه‌ای وعده پوشش هزینه‌های دارویی را داده، اما مردم در داروخانه‌ها قیمت‌هایی می‌بینند که هیچ شباهتی به جدول تعرفه‌ها ندارد.
تصویر کلی از بحران دارو در ایران امروز سه ضلع دارد؛ وزارت بهداشت که از کفایت ارز و پیشرفت تولید می‌گوید؛ سازمان غذاودارو که هشدار کمبود بودجه می‌دهد؛ و مجلس که از تناقض و «سوء‌مدیریت» سخن می‌گوید!
در میان این اضلاع، بیماران حلقه گمشده‌اند؛ قربانیانی که نه آمار می‌خواهند و نه وعده، بلکه دسترسی به داروی مطمئن و قیمت قابل پرداخت را طلب می‌کنند.
بدنه کارشناسی حوزه سلامت معتقد است برون‌رفت از بن‌بست دارویی ایران دیگر با اقدامات جزیره‌ای ممکن نیست.
کارشناسان بر لزوم شفاف‌سازی کامل زنجیره توزیع دارو و جلوگیری از احتکارهای سازمان‌یافته تأکید دارند؛ مشکلی که طی ماه‌های گذشته امنیت روانی بیماران را برهم زده است.
توسعه زیرساخت‌های تولید و حرکت به سمت داروهای بایوتک از دیگر محورهای حیاتی است؛ صنعتی که می‌تواند وابستگی به واردات داروهای گران‌قیمت و پرهزینه را کاهش دهد.
در هر حال، با وجود پیشرفت‌های تکنولوژیک و خودکفایی عددی در تولید، بازار داروی ایران در مسیر پرنوسان قرار گرفته است. افزایش مصرف، تورم، تحریم‌های ارزی و سیاست‌های ناهماهنگ، وضعیتی را رقم زده‌اند که نه می‌توان آن را رکود نامید و نه رونق؛ یک پارادوکس درمانی در دل اقتصاد بیمار ایران.
اکنون زمان بازنگری جدی در کل زنجیره سلامت کشور است؛ از تخصیص ارز تا کنترل قیمت در داروخانه‌ها.
✔️وقتی هر ایرانی روزانه دو قرص مصرف می‌کند و هنوز از نبود مسکن دارویی شکایت دارد، دیگر نمی‌توان بحران را پشت جدول آمار پنهان کرد.
/عصر اقتصاد
/انتهای پیام/
